Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Wprowadzeniewproblematykę-wymiarypedagogikispołecznej
19
oscylowaćmiędzyredukcjonizmemmetodologicznymagenerowaniemteorii
(kategoriimogącychstanowićodniesieniadlainterpretacjizjawisk)zrzeczywistości,
wktórejpartycypujemy.
Odniesieniaaksjologiczneumożliwiająwyjaśnianie,niekiedy,wraziepotrze-
byocenianiezdarzeńorazantycypowanieichrozwoju.Stawiamypytanieospecy-
fikęobecnościwymiaruaksjologicznego,jegoznaczeniedladziałaniapedagoga
społecznego.Jesttotakżepytanieoto,ilejestideologiiwpedagogicespołecznej
ijakąfunkcjęonatamspełnia(bądźspełniaćmoże).Tenwymiarpedagogiki
społecznejjestbardzosilniezwiązanyzdziałaniemspołecznym,aściślejzcałym
procesempreparacjipodmiotudziałającegodopodjęciaaktywności,takżemen-
talnej.
Ramka1.1.Proceswyjaśnianiawnaukachspołecznych(perspektywaredukcjonizmu
metodologicznego)
JacekSzmatkapodkreśla,żewnaukachspołecznychproceswyjaśnianiakształtujesięnastępująco:
„Proceswyjaśnianiadanegozjawiskarozpoczynamyodfilozoficznej(głównieontologicznej)
charakterystykizjawiskawyjaśnianegowceluustaleniajegopodstawowychuwarunkowań.
Następniestaramysięsformułowaćmożliwienajpełniejszeinajgłębszewyjaśnieniapierwszego
rzędutegozjawiska,tojestwyjaśnieniajednopoziomowe,takie,wktórycheksplanansiekspalnan-
dumnależądotegosamegopoziomu.Zkoleinapodstawiewcześniejszejanalizyfilozoficznej
głównychzależnościiuwarunkowańtegozjawiskaformułujemywyjaśnieniadrugiegorzędu
iuznajemyjezawyjaśnieniaostateczne,tojesttakie,wktórycheksplanansiebędziemyodwoływali
siędoprawitwierdzeń,dotyczącychzjawiskpoziomuinnegoniżeksplanadum”(Szmatka,1989,
s.35–36).
Tezaprezentowanegotustanowiskaodnosisiędotego,iżodpedagogiki
społecznejpojmowanejjakopewienkonstruktteoretyczny(epistemologiczno-
-ontologiczno-aksjologiczny)możnaoczekiwać,żemożestanowićorientację
działaniaspołecznegopodejmowanegowpolupraktykipedagogaspołecznego.
Orientacjadziałaniarozumianajestjakoprocesmentalnypodmiotudziałającego,
którypoleganaposzukiwaniuodniesieńepistemologicznych,ontologicznych
iaksjologicznychdlapodejmowanegodziałania,pozwalającychnaznalezienie
probabilistycznychodpowiedzinapytaniaoto,pocopodejmowaćdziałanie,
wjakimkierunku,comunadajesensiznaczenie.
Podniesionezagadnieniewymagadyskusji,istanowijąsamowsobie,na
temattożsamościdyscypliny,azwłaszczasamegopoziomujejdyscyplinaryzacji.
Wtymszczególniedotyczytojejzwiązkówzpraktyką,konstruowanychprzeznią
narzędzianalizyipojęciaowegopolapraktyki.Istotnejestjegorozumienie,opis,
sposóbmówieniaonimijegokonstruowaniawspólniezpodmiotamidziałającymi
wpolachpraktyki,któreinteresująpedagogaspołecznego(umowniebędziemytu
mówićoedukacji,wtymkształceniuorazpracysocjalnej,mającejwymiarpracy
społecznej).
