Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
CzęśćI.Podstawyepistemologiczne,ontologiczneiaksjologicznedyscypliny...
1.1.Pedagogikaspołecznawzwiązkuzinnyminaukami
społecznymiihumanistycznymi
1.1.1.Dyskusjaopojęciunauki
Analizazagadnieniasformułowanegowtytuletegopodrozdziału,awięcpytanie
ozwiązkipedagogikispołecznejzinnymidyscyplinamiiojejmiejscewtej
klasyfikacji,wymaganiecoszerszegonaświetlenia,choćbyodpowiedzinapytanie,
cotoznaczynauka–kiedyzespółfaktówstajesięnauką.Jesttopytanie,naktóre
odpowiedźwymagarzeczowegouzasadnieniastanowiskiklasyfikacjinaukoraz
odrębnejanalizy.Niejesttojednaknaszymzadaniem.Spróbujmywięcpotraktować
odpowiedźwybiórczo.Odwołajmysiędostanowiskafilozofaimetodologanauki
TadeuszaKotarbińskiego,którynatakpostawionepytaniepróbowałodpowiedzieć
wswymwykładziewygłoszonym19października1957r.naUniwersytecie
Łódzkim,kiedytoodbierałdyplomdoctorahonoriscausategożUniwersytetu.
Zauważyłwówczas:„naukąjestwszelkacałość,godnatego,bybyćprzedmiotem
nauczaniaintelektualnegowszkolnictwiewyższym,idopierowszkolnictwie
wyższym,wcharakterzeodrębnejspecjalności”(Kotarbiński,1961,s.541).
Jesttopogląd,któryzostałsformułowanyzufnościąwmisjęnaukiimisję
uczelniwyższej,którybyćmożepowinienzostaćzrewidowanywzmieniającym
siękontekściespołecznym,np.rynkuedukacyjnego.Mógłbybyćtakżeanalizowany
wzwiązkuzokreślanymwspółcześnietermineminstytucjonalizacji(por.rozdz.
6i7).Stanowion,iżkryteriumwyodrębnianiajakiejścałościfaktów,podejść
metodologicznych,problematykiitd.jestto,„żeskładnikibadawczetaksię
rozwinęły,żestanowiąmateriałwystarczającydonauczaniaichwszkolnictwie
wyższymjakoodrębnychspecjalnościintelektualnych”(ibidem,s.545).Dotakiej
konkluzjidoprowadzaautoraanalizaistotynaukpraktycznych,którąprzeprowadza
naprzykładzieetyki.Dodaćnależy,żerównieżdonaukpraktycznych,awięc
takich(ibidem,s.447),którezaprzedmiotswejanalizyprzyjmują,pojmowane
wszerokimsensie,projektowanierzeczywistości,zaliczasiępedagogikę.
Wużywanymprzeznaspojęciudyscyplinaakademickaodnaleźćmożnaten
właśnieatrybutnauki,naktóryzwracauwagęKotarbiński–powstajeonairozwija
siędziękiinnemuprocesowi,którymjestkształcenie.Historianaukspołecznych
(por.Szacki,2002)dostarczawieluprzykładówstymulowaniarozwojudanej
koncepcjiitworzeniasystemupojęć,dzięki,dla,lubprzezkształcenie.Również
nauczycieleakademiccymoglibypodaćprzykładytakiegowyłanianiasięzagadnień,
którewkońcupozwalająnakonstytuowaniezrębówdyscypliny.Uzasadniając
znaczeniewyodrębnianiadyscyplinpraktycznych,itakżenadawaniaimstatusu
nauki,przypominasię(Kotarbiński,1961,s.447–450),żetermin„dyscyplina”od
łac.disciplina,pozostajewzwiązkuzdisco–„uczęsię”.Pozwalatonarozumienie
dyscyplinyjakotego„czegomożnanauczaćiuczyćsię”(ibidem,s.449).Takie
teżznaczenienadajemywtymwykładzieprezentacjipedagogikispołecznejjako
