Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
CzęśćI.Podstawyepistemologiczne,ontologiczneiaksjologicznedyscypliny...
Ramka1.16.Obiektywnysensistnieniawartości
Świat,wktórymistniejeczłowiekjestzawszeświatemwartości.Człowiekmożetworzyćwartościlubnie
tworzyćich–równieżwsensieichurzeczywistnianialubnieurzeczywistniania.Możewybieraćwartości
wyższelubniższe,możeróżniewobecnichzachowywaćsię,lecznigdy–choćbyzniszczyłichmaterialne
podłoże–niejestwstaniezniszczyćichobiektywnegosensu.MaxScheleruważa,żewartości
subiektywnychwogóleniema,dlategoprzeciwstawienie„wartośćrelatywna”–„wartośćabsolutna”nie
manicwspólnegozprzeciwstawieniem„wartośćobiektywna”–„wartośćsubiektywna”.Wedługniego
istniejetylkoidealneuniwersumwartości–tylkojedenświatabsolutnieobiektywnychwartości,który
jednakjestpoznawanyiprzeżywanywróżnysposóbwrzeczywistościempirycznejihistorycznej–przez
konkretnychludzi,przezposzczególneepoki,kręgikulturowe,dyscyplinynaukoweitp.Jeden,niezmienny
światwartościmawieleodzwierciedleńwświecierealnym.Tostanowiuzasadnieniedlafaktu,żezarówno
naprzestrzenidziejów(wtymwtokuistnienianp.danejdyscypliny),jakiwżyciucodziennym,wreligii,
moralności,zmianieulegałyzasadypreferowaniawartości(za:Galarowicz,1997,s.97–99).
Bezwzględunato,jakbędziemyrozumiećtakiewartościuniwersalne,jak
godność,wolność,sprawiedliwość,odpowiedzialnośćitp.,zawszebędąoneobecne
wświecieczłowieka.Będąobecneiwpedagogicespołecznejuzasadniającjej
istnieniejakorefleksjioczłowiekuijegowychowaniuorazpraktycznedziałanie,
wcentrumktóregoznajdujesiędrugiczłowiek.
1.5.Podsumowanie
Zastanawiającsięnadwymiaremaksjologicznympedagogikispołecznej,możemy
pytaćojegozasięg,ojegojakośćorazznaczeniedlaniejsamejjakodyscypliny
akademickiej,jakrównieżdlawymiaruspołeczno-pedagogicznegodziałaniapodejmo-
wanegoprzezpedagogaspołecznego.TrafniedylemattenomawiaJ.Modrzewski
(2004,s.24),pisząc:„Pedagogikaspołeczna[...]stoiprzeddylematem:alboorientować
dalszyrozwójnawzbogacanieobecnejwniejzawszewarstwyaksjologicznej,
normatywnej[...]alboorientowaćsiękuwzmacnianiujejfunkcjiprakseologicznej,
stanowiącejprzesłankęteoretycznąkonstruowanychwniejmodelioptymalizujących
rzeczywistośćwychowawczą(jaką?)”.Tapierwszaorientacja„stwarzadogodne
warunkidorozwijaniawniejpomysłówna«ulepszanieludzkiegoświata»[...],ale
równocześnienazatracanieprzezniąnaukowegocharakterukonstruowanejwjej
obrębiewiedzy”.Tadrugaorientacja„tworzyzniejpłaszczyznęidziedzinęnaukowej
weryfikacjikonstruowanychwniejmodelioptymalizującychświatrzeczywisty,
akceptowanylubnie[...],alezawszerealny[...]takaorientacjawpedagogicespołecznej
inspirujejejdalszyrozwójjakodyscyplinynaukowej,dlajednostekpoddawanych
oddziaływaniompedagogicznymoznaczawzmacnianieichżyciowejszansy”(ibidem).
Ramka1.17.Aksjologicznywymiarpedagogikispołecznej
NatenaspektzwracatakżeuwagęBarbaraSmolińska-Theiss(1994,s.7),pisząc:„trzypojęcia
znamionująspuściznęnaukowąHelenyRadlińskiej.Sątoterminy:środowisko,siłyludzkieoraz
