Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
CzęśćI.Podstawyepistemologiczne,ontologiczneiaksjologicznedyscypliny...
Zapowiedziawszynawstępieselektywnywybórstanowiskpostrzegania
pedagogikispołecznejprzytoczymykilkawspółczesnychjejrozumieńwsensie
rzeczowym.Wielośćjejpojmowaniajestznaczącaiilustrująjąponiższeprzykłady.
Wcześniejjednaknależypowiedzieć,żeanalizującpedagogikęjakonaukęwsensie
rzeczowymzłatwościązauważyćmożnapewnąoscylację(por.Witkowski,2003b)
wwyodrębnianiu:
•przedmiotu,odograniczeniadozainteresowaniaproblemamijedynietych,
którzyznajdująsięwokreślonympolupraktyki(np.pracysocjalnej,opieki,
ratownictwa)wtrudnejsytuacji,deprywacji,zagrożeniarozwojuiwyłączeniem
ztkankispołecznej,dowszystkich,którzysąwdanympoludziałania(np.
edukacji,kształcenia),niezależnieodcechspecyficznych;
•sposobówanalizowaniazjawisk,odwykonywania„za”podmiot,oceniania
zewnętrznego,programowania,dowykonywaniawspólnie,współdziałania,
podzielaniaitworzeniawspólnoty;
•aparaturypojęciowej,stanowiącejjęzykowywyznacznikprzyjętychkoncepcji
istanowiskteoretycznych,np.odniekonieczniespecyficznej,aleodpowiadającej
przyjętemustanowiskurozdzielaniajednostekna:tych„cowiedzą”iznają
rzeczywistośćoraztych,którzyznajdująsięwsytuacjitrudnejizakłopotaniu
wynikającymznieumiejętnościradzeniasobie(cogenerujeokreślonepojęcia,
jaknp.potrzeby,ichrozpoznawanieiocenianie),dopróbykonstruowania
kategoriipojęciowych,dlaktórychodniesieniastanowiąpodejściazwiązaneze
społecznymtworzeniemrzeczywistości;
•metody,odanalizy,ocenydanejrzeczywistościiprogramujejzmian
zewnętrznych,dowspółuczestnictwawinterpretacjitejrzeczywistościijej
przekształcaniu.
Wwykładzietymstaramysięzaprezentowaćpunktwidzenianapedagogikę
społecznąwwersjidrugiejowejoscylacji,tj.takiejdyscypliny,któradajepewne
podstawy(iorientacje)dospołecznegotworzeniarzeczywistości,awięcdo
przekształcaniaśrodowiskażyciasiłamipodmiotówwnimuczestniczących
wodniesieniudowyobrażeńfinalizujących(celowościowych),którepowstają
wwynikudyskusjiwszystkichpodmiotów.Takteżinterpretujemystanowisko
Radlińskiej:„przetwarzanieśrodowiskasiłamiludzkimiwimięideału”.Ówideał
niekonieczniemusibyćdanyzzewnątrz,równiedobrzemożebyć„wypracowany”
przezuczestniczącewdanymśrodowiskużyciapodmiotyrelacjispołecznej.Temu
stanowiskucałkowicieodpowiadapoglądA.Przecławskiej(1990,s.82),wskazujący
nato,że„przedmiotempedagogikispołecznej[...]jestproblematykakonstruowania
środowiskawychowawczego,ułatwiającegoosobowyrozwójczłowiekai–wdal-
szymbiegu–metodywychowawczegopostępowania,któretemusprzyjają”.
Wanalizietejiwposzukiwaniuatrybutównaukiwpedagogicespołecznej
możnawięcwyodrębnićprzynajmniejdwieperspektywy:
•stricterzeczową,poszukującąwyraźnieokreślonegoprzedmiotutejdyscypliny
(por.np.Kargulowa,Kargul,1990),uznając,żetowłaśniejestnajpewniejszy
