Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pierwszyprzejawiasiędziałaniach,adrugie„objawiająsięnatomiast
wsłowach,którymioneczegośdowodząlubwyrażająprawdy
ogólne”[1450a–podkreślenieA.P.]–wtensposóbcharakter
iwłaściwościmyśleniasąniejakotrybamiposuwającymiakcjęnaprzód
ipozwalającyminaodpowiednieporządkowanieposzczególnych
fragmentówfabuły,którajestnaśladowczymprzedstawieniemakcji,
którejsłuży.„Wrzeczywistościjestwięctragedianaśladowczym
przedstawieniemakcjiizewzględunaniąwłaśnieprzedstawieniem
postacidziałających”[1450b].Lubjeszczedokładniej,celem
dokonującegosięwtragediinaśladowaniajest„przedstawieniejakiejś
akcji,aniewłaściwościpostaci.[…]Postaciedziałająwięcniepoto,
byumożliwićprzedstawieniecharakterów,leczwłaśniezewzględu
nadziałaniaprzyjmująodpowiedniewłaściwości”[1450a].BezHegla
zatem,alezdużąpomocąArystotelesa,możnazrozumiećpodstawę
Joyce’owskiegopogląduowzględnejniezależnościdramatu
odprzedstawionychpostaci.„Tragedianiemożeprzecieżistniećbez
akcji,możenatomiastistniećbezcharakterów”[1451a],poczym
Arystotelesformułujezdanie,któredasiędosłownieprzenieść
dotekstuJoyce’a:„Wszaktragedieprzeważającejczęści
współczesnychtwórcówsąpozbawionecharakterów”[1450a],
albowiemdokładnietomówitendrugioIbsenie(cooczywiścienie
zmieniafaktu,żesamewsobiepostaciemogąbyćbardzowyraźnie
nakreślone,aleniejesttoesencjądramatu).Chodziodramat,anie
otych,którzygoodgrywają;trzeba,jakpiszeJoyce,odróżnićdramat
ijegosiedliskoczydomostwo.Toteż„zponurejmonotoniiegzystencji
dasięwydobyćjakąśdozędramatycznegożycia.Nawet
najzwyczajniejszynajbardziejwyzutypośródżywychmożeodegrać
rolęwwielkimdramacie”[35].RównieżitostwierdzenieJoyce’ajest
zasadniczopowtórzeniemzaleceniaStagiryty,bywtragediinie
pokazywaćaniludziszczególniesięwyróżniających,aniszczególnie
nieposzkalowanych,aniszczególnieniegodziwych–„pozostajezatem
