Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wybórkogośpośredniegomiędzynimi.Takimbohateremjestwięc
człowiek,któryniewyróżniasięosobliwiedzielnością
isprawiedliwością,aniteżniepopadawnieszczęściepoprzezswą
podłośćinikczemność,leczzewzględunajakieśzbłądzenie”[1453a],
poprostuniczymniewyróżniającysięnudziarz,choćbyicieszyłsię
szacunkiem,jakdomagasiędalejStagiryta.
Krótkomówiąc,dramatopisarzowiwspółczesnemudajeJoycetakie
samozadanie,jakieArystotelespowierzałpoecie,awszczególności
poecietragicznemuwyraźnieodróżnionemuodhistoryka:
Historykipoetaróżniąsięprzecieżnietym,żejedenposługujesię
prozą,adrugiwierszem,bodziełoHerodotamożnabyułożyć
wierszemitymniemniejpozostałobyonohistorią,jakjestnią
wprozie.Różniąsięoninatomiasttym,żejedenmówi
owydarzeniach,któremiałymiejscewrzeczywistości,adrugi
otakich,któremogąsięwydarzyć.Dlategoteżpoezjajestbardziej
filozoficznaipoważnaniżhistoria;poezjawyrażaprzecieżto,
coogólne,historianatomiastto,cojednostkowe.Przez„ogólne”
rozumiemto,żejakaśpostaćbędziecośtakiegomówićiczynić,
cojestzgodnezprawdopodobieństwemlubkoniecznością,
doczegowłaśniedążypoezja,któradopieropóźniejnadajeimiona
bohaterom.[…]Obecnienajlepiejtowidaćwkomedii.
Komediopisarzenajpierwukładająfabułęidopierowtedynadają
postaciompierwszelepszeimiona,gdyżprzedmiotemich
twórczościniejestjakaśkonkretnajednostka,jakmatomiejsce
upoetówjambicznych[1451b].
StwierdzenieJoyce’a,żedramatjest„wzajemnągrąnamiętności”,
wcaleniesprowadzagonapoziomindywidualnychemocji
prezentującychindywidualnąpsychologiępostaci.Wręczprzeciwnie,
JoycemówitowłaśniewduchuArystotelesa,stwierdzającdalej:
Bezwzględunato,jakstłumionymożebyćodcieńnamiętności,bez
względunato,jakuporządkowanaakcjalubpospolitewysłowienie,
jeślisztukadramatyczna,dziełomuzyczneczyobrazprezentują
naszewiecznotrwałenadzieje,pragnieniaiawersje,lubteżdotyczą
symbolicznegoprzedstawienianaszejszerokouwikłanejnatury,
choćbyjakiegośaspektuowejnatury,wtedyjesttodramat[36].
