Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jegorozprzestrzeniania15.Zajmujemnieprzedewszystkim
scenariuszmożliwegowpływualfabetuijegozaawansowanej
formy,jakąjestpismoalfabetyczneprzechodzącewtokuswo-
ichzastosowańdopostacitekstu,naprzebiegnie-technolo-
gicznychprocesówkulturowych,awszczególnościnaproces
wytwarzaniasięsystemówwartościkulturowychwantycznej
GrecjiiwpóźniejszychepokachkulturyZachodu.Przyczym
formętęrozumiemjakonarzędzieprocesukomunikacjikultu-
rowej,społecznejipsychologicznej,wyłaniającesięzsamego
tegoprocesu,niezaśoddziałującenaniegozjakiejśfikcyjnej
rzeczywistościpozakulturowej.Innymisłowy–celemmoim
jestwprowadzeniewżycieniektórychpostulatówMcLuhana,
Goody’egoiOngawsposóbniecobardziejszczegółowy,niż
touczynilionisami,anadto–zuwzględnieniemwyników
otrzymanychprzezkilkainnychszkółmyśleniaokulturze,
przedewszystkimprzezwspółczesnąinterpretatywnąantro-
pologiękulturową.Wanalizachsłużyćmibędziepomocą
równieżzasóbwiedzyzgromadzonejprzeznowoczesnąfilolo-
gięklasyczną16,ztymjednakzastrzeżeniem,żesamówzasób
15Tęogromnądyskusjęprowadzonoconajmniejztrzechpunktów
widzenia–językoznawczego,filologicznego(wramach„kwestiihome-
rowej”)orazhistorycznego.Havelock,opierającsięnaryzykownychspe-
kulacjachCarpentera,radykalniepodwyższałdatacjęalfabetugreckiego
wPrzedmowiedoPlatona(cobyłojednązgłównychprzyczynzlekcewa-
żeniajegotezprzezwiększośćstarożytników),leczwynikałotozprzyję-
tegoprzezeńzałożenia,wmyślktóregopoematyHomerowepowstawały
irozwijałysięwkulturześciśleustnej,jeszcze„nietkniętejpismem”.
Wkontekściedanycharcheologicznychzałożenietojestniemożliwedo
utrzymania.NiezmieniatojednaktrafnościanalizHavelockawodnie-
sieniudofilozofiiPlatona.
16Dziejetrudnegozwiązkumiędzyfilologiąiantropologiąopisał
LechTrzcionkowskiwtekścieAntropologiaiantykgrecki,aichwspół-
czesnerelacjezdużądoząhumoruiironiiprzedstawiłJamesRedfield
wesejuFilologiaklasycznaiantropologia.Obatetekstyzamieszczono
wzbiorzeAntropologiaantykugreckiego(WydawnictwaUniwersytetu
Warszawskiego,Warszawa2011).
32
