Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JeśliobrazRTGklatkipiersiowejjestprawidłowy,należyprzeprowadzićwywiadiwykonaćbadaniawkierunku
występowaniaastmy,POChP,anemii,nawracającejzatorowości,choróbukładunerwowo-mięśniowego.Poszczegółowo
przeprowadzonymwywiadzieustalasiędalszepostępowanie.UchorychnaastmęiPOChPnależywykonaćbadanie
czynnościoweukładuoddechowegoibadaniealergologiczne,anastępniepodjąćleczenie.Jeślirozpoznaniejestniepewne,chory
powinienbyćskierowanydospecjalistycznegooddziałuszpitalnego.
Badanieprzedmiotowewdiagnozowaniuprzyczynduszności:
świsty–występująwastmie,POChP,obrzękupłuc,zatorzetętnicypłucnej;
sinicaipalcepałeczkowate–występująwciężkiejprzewlekłejhipoksemiizprzyczynpneumonologicznych(rakpłuca,
rozstrzenieoskrzeli)lubkardiologicznych;
bladośćpowłok–anemia,krwotok;
nadmiernieposzerzenieżyłszyjnych–niewydolnośćkrążenia;
deformacjeklatkipiersiowej.
Badanieukładuoddechowego.Podczasopukiwaniaiosłuchiwanianależyzwrócićuwagęnaasymetrięobjawów,comoże
nasuwaćpodejrzenieobecnościpłynuwjamieopłucnej,odmyopłucnowej,niedodmypłuca.Wtakimprzypadkuzawsze
wykonujesięRTGklatkipiersiowej(wtrybieszybkim).Postwierdzeniuświstów,rzężeńitrzeszczeńwbadaniuosłuchowym
należybraćpoduwagęrozpoznanieastmy,POChP,obrzękupłuc,zapaleniapłuc,rozstrzenioskrzeli.Ważnejesttakże
osłuchiwanieserca,comożenasuwaćpodejrzeniewadyserca,zapaleniamięśniaserca.
Metodyocenynasileniaduszności.PodczasbadaniapacjentawgabinecielekarzaPOZnasileniedusznościnajprościejjest
określićwedługskaliMRClubwedługskaliBorga,któraoceniadusznośćpowysiłku.Wceluokreśleniatolerancjiwysiłku
stosujesiętest6-minutowegomarszu.Jegowykonanie,chociażjestbardzoprostezarównodlapacjenta,jakilekarza,wymaga
jednakszczególnychwarunków,któreniezawszemogąbyćspełnionewgabinecielekarzaPOZ.Wceluokreśleniawydolności
układuoddechowegopacjentawykonujesiębadaniaczynnościoweukładuoddechowego.UchorychnaPOChPzalecasię
wykonanieocenyjakościżyciazapomocątestuCAT(patrz:rozdz.2.1).
Dusznośćwprzebieguchoróbukładusercowo-naczyniowego.Jestnastępstwemzmniejszeniapodatnościpłucwynikającej
zobrzękuśródmiąższowegolubpęcherzykowego.Dusznośćtazawszenasilasiępodczaswysiłkufizycznegoiustępuje
całkowicielubczęściowopoodpoczynku.
Wyróżniasięduszność:
ostrą–ostradusznośćsercowatoobrzękpłuc(zawałmięśniaserca,nadciśnienietętnicze)lubzatorowośćpłucna;
napadową,nocną–niewydolnościlewejkomory–nasilasięwnocywpozycjileżącej,alezmniejszasięlubustępuje
wpozycjistojącej,lubsiedzącej(orthopnoe).
DusznośćwystępującabezpośredniopowysiłkumożebyćekwiwalentemdławicypiersiowejlubPOChP.
Kaszel
Kaszel(cough)totypowyodruchowymechanizmobronnyukładuoddechowego.Tonajczęstszyobjawchoróbukładu
oddechowego.Zazwyczajmanaceluoczyszczeniedolnychdrógoddechowychznadmiaruwydzieliny,drażniących
cząsteczek,mikroorganizmów,ciałobcych.
Patogenezakaszlu
Odruchkaszlowy.Naodruchkaszlowyskładająsię:receptorykaszlu,włóknadośrodkowe(aferentne),ośrodekkaszlu
(wrdzeniuprzedłużonymikorzemózgowej),nerwyodśrodkowe(eferentne)biegnącedonarząduefektorowego,narząd
efektorowy(przepona,mięśniemiędzyżebrowe,krtaniowe,brzuszne).
Receptorykaszlowe:
szybkoadaptującesięmechanoreceptory(rapidlyadaptingreceptors,RARs),związanezzakończeniamimielinowymi
nerwubłędnego,pobudzenietychreceptorówwywołujebezpośredniodruchkaszlowyiskurczoskrzeli,rozszerzenienaczyń,
zwiększeniewydzielaniagruczołów;fizjologicznazmiennośćwprocesieoddychanianiewyzwalaodruchówkaszlowych
zreceptorówRARs;
receptorybezmielinowychwłókienC,reagująnaczynnikichemiczne,np.dymtytoniowy,sąznaczniemniejwrażliwe
nabodźcemechaniczne;zzakończeńwłókienCuwalnianesątachykininy(np.substancjaP),którewtórniestymulująRARs;
stymulacjawłókienCwpływanazmianęnapięciamięśnigładkichdrógoddechowych,rozszerzenienaczyń,zwiększenie
