Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
puszczam,żenajakośćżyciawpływajątakżenajbardziejfundamentalneczynnikipsy-
chiczne,odktórychzależymożliwośćrealizacjicelówisamorealizacji,np.poczuciekohe-
rencji,sensużycia,własnejskuteczności,nadziei,optymizmuczykonstruktywnychstylów
radzeniasobiewsytuacjachtrudnych.Zatembędąonetworzyływarstwęsubiektywną
jakościżycia.
Wdziałaniu,pokonywaniutrudności,wmierzeniusięzwyzwaniamipojawiasięcza-
samiciekawezjawisko–flow.Polegaononatym,iżczłowiekzajętyjakąśczynnością,
pracąangażujesięwniącorazbardziej,ażdocałkowitegopochłonięcianią.Dziękikon-
centracjiuwagimożekontrolowaćinformacjeznajdującesięwświadomości,aichprze-
twarzanieprowadzidocelu.Doznajeprzytympoczuciasiłyiswobody.Mimożepokonuje
trudności,zmagasięzróżnymibarierami,przeszkodamidoznajeuczuciaradości.Jedno-
cześniezanikaświadomośćupływuczasu.Znikająniepokoje,troskiikompleksy.Czło-
wiekgłębokozaangażowanywprzekraczaniedotychczasowychgranicniemyśliosobie.
Skupiasięnaproblemie,pracy,któragopochłania,doznajeuczuciaprzepływu,jestjakby
„niesionyprzezmorskiefale”,uskrzydlony.Jestzadowolonyzsiebie,ztego,corobi,
zżycia,czujesięspełnionywżyciu(Csikszentmihalyi1996).
Dozjawiskaflow,motywacjiwewnętrznejiwysiłkuwkładanegowrealizacjęcelów
iplanówżyciowychnawiązujewielubadaczypredykatorówjakościegzystencjiludzkiej.
ZdaniemRyffiSingerabadaniaempirycznewykonanewostatnichlatachujawniływażną
prawidłowość:„poczucieszczęściabierzesięzczynnegostawianiaczoławyzwaniom,
komplikacjomitrudnościomaniezbłogiego,wolnegoodkonfliktówżeglowaniaprzez
życie.Ci,którzypragnąposunąćnaprzódbadanianadnowymistronamiczłowiekamuszą
uznaćowądialektykębóluiprzyjemności–tego,coszlachetneiinspirująceoraztego,co
bolesne,upokarzająceicoprowadzidorozpaczy.Szczęścieczłowiekajestwswejistocie
funkcjąspotkaniatychdwóchsfer”(Ryff,Singer2005,s.156-157).
Wspomnianiautorzywyróżniająnastępującewymiarydobrostanupsychicznego:samo-
akceptacja,życiowycel,panowanienadotoczeniem,pozytywnerelacjezinnymi,autono-
mia,rozwójosobisty.Samoakceptacjaoznaczagłębokiszacunekdlasamegosiebie,oparty
naświadomościwłasnychpozytywnychinegatywnychcech.Samoakceptacjajestefektem
rzetelnejiuczciwejocenysamegosiebie,świadomościwłasnychporażekiograniczeńoraz
pełnejwspółczuciamiłościiakceptacjiwłasnegoJa.Celżyciowytozdolnośćokreślenia
sensuikierunkuwżyciu,formułowaniairealizowaniazadańżyciowych.Osobistyrozwój
tokorzystaniezeswychtalentówipotencjału,atakżerozwijanienowychzdolnościimoż-
liwości.Paradoksalnie,ludzieodnajdująwsobiesiły,którepozwalająimsięodrodzićczę-
stownajtrudniejszychżyciowosytuacjach(por.Emmons,Colby,Kaiser1998).Panowanie
nadotoczeniemwymagazdolnościdokreowaniaipielęgnowaniaotoczenia,któreodpo-
wiadanaszymosobistympotrzebom.Potrzebnajestzatemindywidualnainicjatywanie-
zbędnadotego,abybudowaćipielęgnowaćnajlepszezmożliwychśrodowiskorodzinne
izawodowe.Optymalniewykorzystanaumiejętnośćpanowanianadotoczeniemnależydo
najważniejszychmocnychstronczłowieka.Autonomiatożyciewedługwłasnychprzeko-
nań,bezuleganiakonwenansom.Niezależnośćmożeoznaczaćzarównoodwagę,jak
iosamotnienie.Pozytywnerelacjezinnymitoprzyjemnośćisiła,jakączerpiemyzbli-
skiegokontaktuzinnymi.Głębszaanalizaintymnościdotyczysplotupozytywnychinega-
tywnychemocji,którecharakteryzująnajbardziejznaczącezwiązkizinnymi.
Obecneujęciadobrejjakościżyciapodkreślająm.in.mobilnośćizdolnośćdotroszcze-
niasięosiebie,atakżeskuteczneradzeniesobiezeskutkamichronicznegostresu.Kładzie
siętunacisknaaktywnośćfizycznąispołeczną.Uwzględnieniepotencjałupsychospołecz-
nego(samoakceptacja,poczuciekontroli,satysfakcjonującezwiązkizinnymi,celwżyciu)
10
