Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
śródplazmatyczna
siateczka
śródplazmatyczna
gładka
siateczka
szorstka
otoczkajądrowa
jądrokomórkowe
rybosomy
Ryc010100Siateczkaśródplazmatyczna.Gładka,zbudowanazbłontworzącychsystemrozgałęzio-
nychrurek.Szorstka,zbudowanazbłontworzącychcysterny,napowierzchniktórychznajdująsię
rybosomybiorąceudziałwbiosynteziebiałka
Siateczkaśródplazmatyczna(ER,ang.endoplasmicreticulum,retikulumendo-
plazmatyczne)jestutworzonazsystemubłoniastychspłaszczonychkanalikówipęche-
rzykówzwanychcysternami(ryc.1.10).Tarozległasiećcystern,łączącychsięzaparatem
Golgiego,ciągniesięodotoczkijądrowejdobłonykomórkowej(patrzryc.1.9).Siateczka
śródplazmatycznadzieliwnętrzekomórkinaprzedziały,wktórychmogązachodzićróżne
procesychemiczne,niezakłócającsięnawzajem.Błonysiateczkiśródplazmatycznejkon-
taktująsiębezpośredniozotoczkąjądrowąiwtensposóbumożliwiająkontaktjądra
komórkowegoześrodowiskiemzewnętrznym(cytoplazmą).BłonyERsązbudowanepo-
dobniejakbłonakomórkowa,różniąsięjednakskłademchemicznymifunkcją-mają
większązawartośćbiałekifosfolipidów,natomiastmniejszącholesterolu.Wyróżniasię
dwarodzajesiateczkiśródplazmatycznej:gładkąiszorstką(ziarnistą).
Siateczkaśródplazmatycznagładka(SER,ang.smoothendoplasmicreticulum)
jestzbudowanazsystemurozgałęzionychrurekiobficiewystępujewwyspecjalizowa-
nychkomórkachwytwarzającychdużeilościlipidów.PonieważSERbierzeudziałwme-
tabolizmietłuszczów,dlategowdużychilościachwystępujenp.wkomórkachwątro-
bowych,któresyntetyzująlipoproteiny„naeksport”
,ponadtowkomórkachnadnerczy
igonad,wktórychsąwytwarzanehormonysteroidowe.FunkcjąSERjesttakżeudział
wdetoksykacjiszkodliwychmetabolitóworazksenobiotyków,wkomórkachwątrobo-
wych.Ponadtouczestniczywprzemianieglukozy.Wkomórkachmięśniszkieletowych
zaś,siateczkagładka(zwanatusarkoplazmatyczną)magazynujejonyCa2+wykorzysty-
wanewczasieskurczumięśnia.
Niecoinnąbudowęiodmiennefunkcjemasiateczkaśródplazmatycznaszorstka
-(RER,ang.roughendoplasmicreticulum).Zbudowanajestonazbłontworzących
cysternylubkanaliki,naktórychpowierzchniprzyczepionesąrybosomy.Zewzględu
1020Cytoplazma
19
