Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Penologia:dyscyplinapokrewnanauceprawakarnego
29
Osnowęideowąnaukpenitencjarnychstanowiławiarawskutecznośćre-
socjalizacjiidobrąnaturęczłowieka.Nawetzmierzchideiresocjalizacjiopartej
nazałożeniachpozytywizmuniepodważyłsensuwydzielonychwtensposób
naukpenitencjarnych.
Postępowaniezeskazanymi,zwłaszczaosobamipozbawionymiwolności,
woczywistysposóbrodziwieleubocznychzagrożeńdlaichdobrostanu.Ztego
powoduwpenitencjarystyceformułujesięogólnądyrektywęwykonywania
postępowaniapenitecjarnegowtakisposób,abywjegowynikuczłowieknie
znalazłsięwgorszejkondycjimoralnej,psychicznejifizycznej
18.Racjezatą
regułąsązarównohumanitarne,jakipraktyczne,gdyżpogorszeniemoralne,
psychiczneifizyczneskazanegopowodujedodatkowekosztyizagrożeniadla
ogółuspołeczeństwa.Równieżztegowzględujużwpierwotnymnurciemyśli
resocjalizacyjnejzakładano,żeodpowiednieoddziaływaniapowinnybyćpodej-
mowanetakżewobectychskazanych,którzyniewymagająmoralnejpoprawy,
resocjalizacjiczywychowania.Sprawcyprzestępstwnieumyślnych,przestępstw
popełnionychwafekcieiinniuwięzienizewzględunapotrzebyprewencji
generalnejiniewykazującycechkryminogennych,mielibyćpoddanihumani-
tarnemusposobowipostępowaniauwzględniającemuspecjalneoddziaływania
ocharakterzedobrowolnym,którychcelokreślanojakozapobieżenienegatyw-
nymskutkomskazania.Dzisiaj,gdyresocjalizacjętraktujesięprzedewszystkim
jakoprawoskazanego,takiepodejścierozszerzasięnacałąpopulacjęskaza-
nych.Wświetletegoujęciazasadnemożeteżbyćposługiwaniesięterminem
npostępowaniepenitencjarne”,któryobejmowałbynietylkotakzdefiniowane
postępowaniezosobamiprawomocnieskazanymi,aletakżeodpowiedniopostę-
powaniezosobamitymczasowoaresztowanymiorazosobami,wobecktórych
zastosowanośrodkizabezpieczającewramachszerokorozumianegozapobie-
ganiaprzestępczości.
Wkonsekwencjinależyprzyjąć,żenaukaprawapenitencjarnegozajmuje
sięwykładniąobowiązującychprzepisówregulującychpostępowaniezeskaza-
nymi,tymczasowoaresztowanymiiinnymiosobamiznajdującymisięwgestii
administracjipublicznejwzwiązkuzezwalczaniemiprzeciwdziałaniemprze-
stępczościimazazadaniestworzenieusystematyzowanegozbiorupojęć,insty-
tucjiizasadtegoprawatzn.dogmatykiprawapenitencjarnego.Wramachtej
dyscyplinymieścisięrównieżwyjaśnianiespołecznejfunkcjiprzepisów,insty-
tucjiizasadprawapenitencjarnegoorazichkrytycznaocenaiformułowanie
propozycjidelegeferenda.Wymagatogromadzeniawiedzyohistoriiprawa
penitencjarnegoirozwiązaniachustawodawczychinnychpaństw(metodapraw-
noporównawcza),dokonywaniakrytycznejanalizyorzecznictwasądowegoide-
cyzjiadministracjipenitencjarnej,jakrównieżprzeprowadzaniaempirycznych
badańfunkcjonowaniaprawapenitencjarnegoopartychnadorobkunaukspo-
łecznychihumanistycznychzajmującychsięproblematykąpenitencjarną.
11111
18Por.:M.Porowski,Kulturafizycznawwarunkachizolacjiiegzystencjiwięziennej,[w:]Pe-
nitencjarnakulturafizyczna,Warszawa2002.
