Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Podstawypenologii.Teoriakary
Mianempolitykipenitencjarnejnależałobyokreślićogólnyprogrampostę-
powaniazeskazanymiwwarunkachpozbawieniawolnościiróżnychformjej
ścieśnienia
19orazzosobamiizolowanymiinadzorowanyminainnychlegalnych
podstawachwramachzwalczaniaiprofilaktykiprzestępczości.Programtenma
naceluzapobieganienieuchronnym,ubocznym,negatywnymskutkompostę-
powaniapenitencjarnegoijestwcielanywżycieprzezorganypubliczneiinne
podmiotyżyciaspołecznego.Takrozumianapolitykapenitencjarnastanowi
istotny,względnieautonomicznyfragmentpolitykikryminalnejpaństwa.Inne
jejrozumieniepodajeJerzyŚliwowski.DlategouczonegonPolitykapeni-
tencjarnazewzględunaswenastawieniedotyczyprawidłowegofunkcjono-
waniaprzepisówiinstytucjijużobowiązujących,atakżenormprzyszłoś-
ciowych,dopieroprojektowanychlubistniejącychwzarodku”
20.Trudnonie
zauważyć,żeoznaczatowchłonięciepolitykipenitencjarnejprzeznaukęprawa
penitencjarnegoiutratęprzezniąautonomiijakoodrębnejdziedzinywiedzy
21.
Naukaprawapenitencjarnegoipolitykapenitencjarnastanowiąfundament
naukpenitencjarnych.Historyczniewywodząsięzrozwijanejprzynajmniejod
trzeciejdekadyXIXwiekunaukiowięziennictwie(więzienioznawstwie),która
jestprzedewszystkimnaukąozmieniającychsięwczasiesystemachwyko-
nywaniakarypozbawieniawolnościorazrozwojuinstytucjiwięzieniajako
miejscaodbywaniakary
22.Więzienioznawstwozajmujesięcałokształtemza-
gadnieńzwiązanychzinstytucjąwięzieniaidlategoniedasięgozredukować
donaukiprawapenitencjarnego.Opróczzagadnieńprawnychdotyczyteż
kwestiizwiązanychzinfrastrukturązakładówkarnych,strukturąorganizacyjną
więziennictwa,zasadamijegofunkcjonowania,baząmaterialną,architekturąbu-
dynkówwięziennych,zasadamibezpieczeństwaihigieny,ochronązakładów
karnych,rekrutacjąiszkoleniemkadr,organizacjąprzywięziennejdziałalności
gospodarczejiinnymiszczegółowymizagadnieniami.Naukawięziennictwa
obejmujeteżbadaniedziejówwięzienia,któredalekoprzekraczaanalizyzza-
kresuhistoriiprawauprawianewramachnaukiprawapenitencjarnego.Wjego
ramachpodejmujesięobszerniewątkispołeczno-obyczajoweizagadnieniakul-
turowegokontekstupostępowaniazpodopiecznymiinstytucjipenitencjarnych.
Dziejewięziennictwaznaukąprawaipolitykipenitencjarnejłączyprzede
wszystkimhistorycznaanalizamodelipostępowaniazwięźniami.
Wyodrębnieniesięzwięzienioznawstwanaukiprawapenitencjarnegona-
leżywiązaćzcorazwiększymznaczeniempoddaniawykonaniakaryregulacjom
11111
19Pojęciemnkaraścieśnieniawolności”posługiwałsięJ.Makarewicz(Prawokarne...,s.23).
Wjegoujęciuchodziłooróżnerodzajekarypozbawieniawolności(np.więzienie,ciężkiewię-
zienie,karaaresztu),natomiastwtymmiejscuposługujemysięnimnaoznaczenieinnychniż
zakładzamkniętyformograniczeniawolności.Nieposługujemysięterminemnograniczeniewol-
ności”,bozbytniobysiękojarzyłzkonkretnymrodzajemkarykryminalnej(karaograniczenia
wolności),tymczasemmożetuteżchodzićoróżnerodzajesystemówprobacji,nadzórelektro-
nicznyetc.
20Por.:J.Śliwowski,Prawoipolityka...,s.22.
21Takteż:M.Porowski,Ludzkieprawa...,s.164.
22S.Walczak,Postępowanie...,s.14;J.Śliwowski,Prawoipolityka...,s.19-20.
