Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.Podziałspołeczny_ludzie_instytucje
23
Systematycznaanalizapozwalastwierdzić,że,popierwsze,wkrajachpost-
komunistycznychpartiepowstawałypodpresjądemokratyzacjiiodrazumusia-
łysprostaćniezwykłymwyzwaniomtripletransition.Funkcjonowaływniesta-
bilnymkontekścieinstytucjonalnym,awPolscewręczprzyczyniałysiędotej
niestabilności.Wwarunkachbudowanianowegoustrojuigospodarkirynkowej
rywalizacjawyborczamusiałabyćzajadła,chodziłobowiemnietylkoodzisiej-
szezwycięstwowyborczeizwyczajowełupy,aletakżeowcieleniewżycie
własnegomodelupolitycznegoczygospodarczego,pomyślnerozwiązanialegi-
slacyjneczydecyzjeprywatyzacyjne,oszansenajutrzejszezwycięstwo.
Podrugie,powstającepartiepolitycznebyłysłabe_małe,zelitamisko-
rymidodziałaniaprzezdzielenie.Jeślijednakichliczebnośćporównamy
zliczebnościąmłodychpartiiEuropyZachodniejlubstarychpartiinie-
mieckichfunkcjonującychwlandachwschodnich,tookażesię,żeniewielka
liczebnośćniejestspecyficznadlapartiipowstającychwkrajachpostkomu-
nistycznych.Natomiastproblemstanowiłyniezbytlojalneelitypartyjne.
Wprawdziewkrajachpostkomunistycznychdzieleniesiępartiiipowstawa-
nienowychusprawiedliwionejest,dopewnegostopnia,przezzakresigłę-
bokośćprzemian,wobecktórychpartiemusiałyokreślićswojestanowisko,
jednakutrzymywaniesiętakiegostanurzeczyzaburzakształtowaniesiętoż-
samościpartiiisystemupartyjnego.WPolscedodatkowymproblemembyło
skupieniesiętychzjawisk,przynajmniejdo2004roku,wcentrumipopra-
wejstroniescenypolitycznej.
Potrzeciewreszcie,społeczeństwonieustrukturowane,bezwyrazistych
tożsamości,przyczyniałosiędochwiejnościwyborczejwyższejniżnaZacho-
dzie.Alechwiejnośćwyborczadefiniowanaimierzonajestrozmaicie_przy
rozumieniuchwiejnościjakoprzepływugłosówzpartiireprezentującychjed-
stronępostkomunistycznegopodziałunapartiezdrugiejstronytegopo-
działuPolskaokazujesiękrajemnietakbardzoniestabilnym.
Fundamentalnąnatomiastcharakterystykąpowstawaniapartiipolitycznych
isystemówpartyjnychwnaszejczęściEuropyjestto,żeprocestendokony-
wałsiępokomunizmie,wwarunkachtego,copokomunizmiebyłoiczegonie
było.Byływięcpartiekomunistyczne,któremiaływszystko:nieruchomości
iruchomości,struktury,statutyipraktykędziałania,ideologięitożsamość,
aprzedewszystkimczłonkówiaktywistów,którzyzpartiąkomunistycznąswo-
jegokrajuwiązalisiędobrowolnie,świadomieinawielelatżycia.Po1989
rokupartietestosowałyróżnestrategie:odradykalniereformatorskiejstrate-
giiWęgierskiejSocjalistycznejPartiiRobotniczejpouporczywiezachowaw-
cząstrategięKomunistycznejPartiiCzechosłowacji,anastępnieKomunistycz-
nejPartiiCzechiMoraw.PZPRzdecydowałasięnastrategięreformatorską,
choćniebyłatakszybkaaniradykalnajakjejwęgierskaodpowiedniczka.Nie-
zależniejednakodstrategii,sukcesorkipartiikomunistycznychwwiększości
krajówprzeżyły,ijakojedynesukcesorkipozostałystosunkowoliczneido-