Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Procespostrzeżenia
31
poznania
37
.JednakautorMedytacji…pokazuje,iżintelektopieraswojesądy
nazmyśledotyku,anienawzroku,dotykbowiemmabezpośrednikontakt
zilościowookreślonąrozciągłościąrzeczyijestprzykładem,iżilościowetre-
ścimusząbyćjużobecnenadrugimpoziomie,bysądybyływypowiedziami
oczymś,comajasneiwyraźnewłasnościilościowe.
Inaczejmówiąc,ogólnepojęcierozciągłościjestelementemmyśleniaipod-
stawądowydawaniasądów(poziomtrzeci)tylkowtedy,gdyrozciągłość
jakiejśkonkretnejrzeczyjestjużobecnanadrugimpoziomiedoświadcze-
niainiejesttylkoautonomicznymwobecpostrzeganiarezultatemmyślenia
opostrzeganejrzeczy.Podanyprzykładnieprowadziwięcdopominięcia
ilościowo-jakościowegocharakterupoznaniazmysłowegonapoziomiedru-
gim,leczpodkreślarolęmyślenia,któreniejakoztrzeciegopoziomuobejmuje
to,codoświadczalnejakoswójprzedmiot38.Natomiastnapoziomiedrugim
mamyjużdoczynieniazzsyntetyzowaną(ilościowo-jakościową)treścią
doświadczenia,którajestwykorzystywanawwydawaniusądówimożebyć
takżeprzyczynąpopełnianiabłędów.Niezmieniatojednakfaktu,iżjuż
nadrugimpoziomiejednośćpostrzeżeńidoznaństanowiwłaściwątreść
zmysłową,występującąwumyśle.Dziękitemuchoćbyposiadaonaodrazu
charakterpojęciowyireprezentującyzarównoobiektywnecechyrzeczy,jak
ipodmiotowereakcje.Wtymsensiemyślenieodoświadczeniu(zpoziomu
trzeciego)będziedookreśleniempojęciowejsyntezytreścidoświadczenia
(postrzeżeńidoznań)napoziomiedrugim39.Tenzaśpoziom-jakpostaram
siępokazaćponiżej-jestflmiejscem”
,wktórymzawierasięsednokonceptu-
alistycznegocharakterukartezjańskiejflozofipercepcji.
Wracającdopoczątkowegomomentupowyżejnakreślonejstruktu-
rydoświadczenia,rozwińmyjejposzczególneelementy.Fizycznypoziom
sprowadzasiędoruchuigdybypoprzestaćtylkonajegozbadaniu,totakie
analizyniemiałybyżadnejwartościpoznawczej.Oczywiście,postrzeganie,
37
38
Ibidem,s.539-541.
Por.R.DeRosa,DescartesandthePuzzleofSensoryRepresentation,Oxford-NewYork2010,
s.49-51;A.Simmons,DescartesontheCognitiveStructureofSensoryExperience,flPhilosophyand
PhenomenologicalResearch”
,Vol.67,No3/2003,s.553inast.,wprzypisie13(s.554)Simmons
podkreślazaś,iżwtrakciedoświadczeniaczegośniejesteśmyświadomiodróżnieniasądów
oddoświadczalnejtreści,doświadczeniejestświadomymaktem,wktórymsąjużzawarteoba
elementy.
39
Relacjemiędzytymipoziomamimożnaprzedstawićpodobnie,jakprzedstawiaswojesta-
nowiskoJ.McDowell,któregobadaniacoprawdanawiązujądoflozofipercepcjiKantaiHegla,
aleponiższesformułowanieidealniewręczpasujedozaprezentowanegotutajustalenia:fl[…]
wecancoherentlycreditexperienceswithrationalrelationstojudgmentandbelief,butonlyif
wetakeitthatspontaneityisalreadyimplicatedinreceptivity;thatis,onlyifwetakeitthat
experienceshaveconceptualcontent”-J.McDowell,MindandWorld…,op.cit.,s.162.
