Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
jedneośrodkizyskaływięcej,jaknp.Bydgoszcz,ainnemniej,jakToruń.WByd-
goszczywtymczasieopróczwspomnianejjużbudowykanałubydgoskiego
izwiązanejztympóźniejszejjegokonserwacji,powstałowielezakładówocha-
rakterzeprzemysłowym,jakrównieżwojskowych,któremiałytakżeznaczenie
gospodarcze.Wroku1774przeniesionotuspodBerlinarafinerięcukrutrzcino-
wego,któranależaładobraciSchickler.Wdwalatapóźniejpowstałaodlewnia
żelazaikuźnia,wroku1785farbiarnia,rokpóźniejspichlerzzbożowy,awla-
tachdziewięćdziesiątychprochowniaizespółspichlerzy.Wroku1806wmieś-
ciezainstalowano97latarniolejowych.Bydgoszczzdecydowaniezyskałapod
panowaniempruskim,nastąpiłautentycznyawanstegomiasta
62.Wartoprzypo-
mnieć,żejeszczewroku1774Bydgoszczliczyłazaledwie1483mieszkańców
63.
NatomiastToruńniewielezyskałpodpanowaniempruskim.Najwięcejsko-
rzystalimiejscowikupcyhandlującyzbożem.Byłtojednakwynikogólnej
dobrejkoniunktury.EksportzbożazToruniawlatach1803–1807wzrósłdo
wielkości4–5tys.łasztów.Dlaporównania,wlatachosiemdziesiątychosiągał
onroczniewielkość1400,awlatach1791–1795,930łasztów.Niewpłynęłoto
nawzrostznaczeniamiasta,niespowodowałonawetzwiększenialiczbykupców
zbożowych.NatomiastwtymczasieToruń,jakoośrodekprodukcyjny,straciłna
znaczeniu
64.
Podobniebyłowprzypadkukolejnychprowincji,któreznalazłysięwra-
machpaństwapruskiego.JednakewidentniePrusyczyniływiele,abywpłynąć
narozwójgospodarczytychziemzarównowzakresieadministracyjnym,
prawnym,jakispołeczno-gospodarczym.Trzebapamiętać,żenaziemiach
polskich,tomiastamiałystaćsięgłównymstymulatoremrozwojugospodarcze-
go.TrudnowięczgodzićsięzgruntunietrafnąteząNataliiGąsiorowskiej,iż
rządypruskietrwałykrótko,adodatkowoPrusyniebyłyzainteresowane
popieraniempolskiegoprzemysłu,gdyżznajdowałyonenaziemiachpolskich
rynekzbytudlarozwijającegosięprzemysłupruskiego,zwłaszczazeŚląska,
zktórymniemogłakonkurowaćPolska
65.
Prusyprzyczyniłysięrównieżdorozwojusukiennictwa,tkactwaWielko-
polski.„Widzialnarękarynku”wzmienionychwarunkachgeopolitycznych
zapewniałazbytzarównonarynkuwewnętrznym,jaki,utrzymująckontakty
62S.Kalembka,Popierwszymrozbiorze1772–1806,[w:]DziejeBydgoszczy,Bydgoszcz
1968,s.54–57.
63Miastapolskiewtysiącleciu,red.M.Siuchniński,t.1,Wrocław–Warszawa–Kraków1965,
s.308.
64A.Mańkowski,ZarysdziejówToruniaporoku1815,[w:]DziejeTorunia,red.K.Tymie-
niecki,Toruń1933,s.236–237;K.Mikulski,Początkizaborupruskiego(1793–1806),
[w:]HistoriaTorunia,red.M.Biskup,t.3,cz.1,Wczasachzaborupruskiego(1793–1920),
Toruń2003,s.17,23–30.
65N.Gąsiorowska,Polskanaprzełomieżyciagospodarczego(1764–1830),Warszawa1964,
s.51.
