Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zabudowynaolbrzymichobszarach”5.Wielkośćterenówplanowanychpodurbanizację
przekraczawielokrotniemożliwościekonomicznegmin,coprzekreślaszansenadobre
przygotowanieinwestycyjnezagospodarowywanychterenów,polegającenazapewnieniu
dróg,infrastrukturytechnicznejorazspołecznej.Rezultatemjestułomnaurbanizacja,
utrwalającaniskiestandardywyposażeniapolskiejprzestrzeniwinfrastrukturętechnicznąi
społeczną6.
Nieuporządkowanierozproszonychstrukturosadniczychdodatkowowzmagawszystkiez
wymienionych,immanentniezwiązanychznimiproblemów.Wefekcienieuporządkowane,
rozproszonestrukturyosadniczepogłębiająobserwowanywPolsceodwielulatchaos
przestrzenny,coJędraszkotrafnieiobrazowonazywa„zaśmiecaniempolskiejprzestrzeni”7.
Niekontrolowanyrozwójosadniczyuznajesięzajednązbarierrozwojowychkraju8.
DotychczasowymodelrozwojowyPolski,opartynaniskichtechnologiachitaniejsile
roboczej,zaczynawyczerpywaćmożliwościzapewnianiatrwałegorozwoju.
Wcentralnejipołudniowo-wschodniejPolsceekspansjaosadnictwanakładasięna
wielowiekowe
zaległości
kształtowania
sieci
miejskiej.
Niewątpliwym,
acz
niedostrzeganympowszechnieproblememrozwojowymjestwprzypadkuPolskiobciążenie
znacznymodsetkiempozarolniczejludnościwiejskiej.WPolsce30%ludnościkrajupowyżej
15rokużyciamieszkanawsi,leczniejestzwiązanazrolnictwem.17%ludnościkraju
powyżej15rokużyciastanowiąosobynieaktywnezawodowo,azamieszkująceobszary
wiejskie9.Liczbytepokazująpotencjałludnościowy,tkwiącywpopulacjiwiejskiej,która
obecnieniewzmacniapolskiejgospodarki.Racjonalnezagospodarowanietegopotencjału
musiwiązaćsięzrelokacjąowejludnościdomiast.Oddecyzjipolitycznych,
warunkującychmodelrozwojuekonomicznegoiprzestrzennegoobszarówwiejskich,zależy,
czyPolskabędzienadalreliktowymwskalieuropejskiejkrajemwiejskim,czydołączydo
grupypaństwwysokozurbanizowanych.
NiedocenianierolimiastjakonośnikówrozwojucywilizacyjnegomawPolscedługą
tradycję,któraniestetykultywowanajestpodzieńdzisiejszy.Ukształtowanahistorycznie
strukturaosadnicza,charakteryzującasięznacznymudziałemosadnictwawiejskiegooraz
niedorozwojemurbanistycznymmiast,jestodnośnikiemdlawspółczesnychprocesów
osadniczych,opartychprzeważnienazasadziekontynuacjicechistniejącejzabudowy.W
efekciezłożeniapierwotnegostanuniskiegostopniakoncentracjiosadnictwawskali
lokalnejzprocesemjegodalszegorozpraszaniamamydoczynieniazkontynuacją
tworzeniaułomnychstrukturosadniczych,awkonsekwencjiutrwalaniemnieefektywnej
strukturyprzestrzennejkraju.
Skutkiemubocznymekspansjiosadnictwanaobszarachwiejskichiwstrefach
podmiejskichjestspowolnieniespójnegorozwojuurbanistycznegopolskichmiast.
Stagnacjarozwojumiastwidocznajestszczególniemocnowprzypadkumiastmałychi
średnich,alerównieżwpozacentralnychstrefachśródmiejskichmiastdużych.Kapitał,
któryumiejętnielokowanywskoordynowanysposóbmógłbywydatnieprzyczynićsiędo
nadrobieniazaległościrozwojowychpolskichmiast,jestrozpraszanyimarnotrawionyna