Polonistyczna dydaktyka ogólna

Jolanta Fiszbak

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8142-322-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

502

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Polonistyczna dydaktyka ogólna. Red. Fiszbak, Jolanta . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019, 502 s. ISBN 978-83-8142-322-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Fiszbak, J.

T1 Polonistyczna dydaktyka ogólna

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2019

SN 978-83-8142-322-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 214151, author = "", editor = "Fiszbak, Jolanta", title = "Polonistyczna dydaktyka ogólna", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2019", address = "Łódź", isbn = "978-83-8142-322-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Fiszbak, Jolanta

TI - Polonistyczna dydaktyka ogólna

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2019

SN - 978-83-8142-322-9

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Fiszbak, Jolanta. Polonistyczna dydaktyka ogólna [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/polonistyczna-dydaktyka-ogolna-jolanta-fiszbak-214151.

dydaktyka, wychowanie, uczenie się, metodyka, program nauczania, kształcenie polonistyczne, Tadeusz Czapczyński

Książka stanowi kompendium dydaktyczne dla studentów przygotowujących się do roli nauczyciela-polonisty. Autorzy odwołują się do najnowszego stanu badań różnych dyscyplin: językoznawstwa, literaturoznawstwa, dydaktyki języka polskiego, pedagogiki,...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8142-322-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

502

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp11
1. Podstawowa terminologia37
1.1. Dydaktyka37
1.1.1. Interdyscyplinarny charakter dydaktyki38
1.2. Metodyka38
1.2.1. Dylematy (po)nowoczesnej metodyki40
1.3. Uczenie się42
1.4. Nauczanie44
1.5. Kształcenie46
1.5.1. Samokształcenie47
1.6. Wychowanie49
1.6.1. Wychowanie bezstresowe51
1.6.2. Wychowanie patriotyczne52
2. Uczeń65
2.1. Podmiotowość ucznia, potrzeby i formy aktywności66
2.1.1. Podmiotowość ucznia66
2.1.2. Potrzeby ucznia70
2.1.3. Rodzaje aktywności ucznia na lekcji73
2.1.4. Style uczenia się78
2.1.5. Wykorzystanie teorii inteligencji wielorakiej81
2.2. Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, niepowodzenia szkolne83
2.2.1. Uczeń zdolny83
2.2.2. Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE)86
2.2.3. Niepowodzenia szkolne90
2.2.3.1. Przyczyny niepowodzeń szkolnych92
2.3. Uczeń (w) Sieci97
2.3.1. Nowe technologie w pracy z uczniem: blog103
2.3.2. E-portfolio jako forma dokumentowania osiągnięć104
3. Podstawa programowa i program nauczania109
3.1. Podstawa programowa109
3.2. Preambuła do podstawy programowej110
3.3. Podstawa programowa a program nauczania118
3.4. Program nauczania jako dokument118
3.5. Konstruowanie i budowa programu nauczania119
4. Lekcja125
4.1. Zarys teorii lekcji125
4.1.1. Definicja125
4.1.2. Cechy specyficzne i niespecyficzne126
4.1.3. Ogniwa lekcyjne127
4.1.4. Struktura lekcji128
4.1.5. Wpływ szkoły Herbartowskiej i Deweyowskiej na współczesną lekcję129
4.1.6. Typologie lekcji130
4.1.7. Lekcja kreatorska135
4.2. Lekcja języka polskiego137
4.2.1. Typy lekcji języka polskiego137
4.2.2. Wymiary języka polskiego jako przedmiotu nauczania140
5. Dialog lekcyjny i zadania dla ucznia145
5.1. Rodzaje pytań stawianych na lekcji147
5.2. Cechy pytań dydaktycznych152
5.3. Sytuacja dialogu na lekcji154
6. Cele lekcji języka polskiego161
6.1. Cele kształcenia ogólnego161
6.2. Polonistyczne cele nauczania i wychowania163
6.3. Cele dydaktyczne lekcji168
6.3.1. Tradycyjny podział celów: poznawcze, kształcące, wychowawcze169
6.3.2. Operacjonalizacja celów kształcenia172
6.3.3. Taksonomia celów kształcenia176
7. Tematy lekcji języka polskiego179
7.1. Podawanie uczniom i zapisywanie tematu179
7.2. Językowe ujęcia i funkcje tematu lekcji181
7.3. Cechy dobrego tematu184
7.4. Zasady formułowania tematów lekcji187
8. Metody ogólnodydaktyczne w kształceniu polonistycznym189
8.1. Metody asymilacji wiedzy (strategia A)194
8.1.1. Pogadanka196
8.1.2. Opowiadanie pedagogiczne199
8.1.3. Wykład informacyjny200
8.1.4. Praca eksploracyjna202
8.1.5. Anegdota205
8.2. Metody nauczania problemowego (strategia P)205
8.2.1. Heureza206
8.2.2. Metoda problemowa209
8.2.3. Rozmowa dydaktyczna211
8.2.4. Dyskusja213
8.2.5. Debata oksfordzka – sztuka argumentacji i dyskusji214
8.2.5.1. Dlaczego warto uczyć debatowania?214
8.2.5.2. Tradycja debaty oksfordzkiej i jej aplikacja na grunt polski216
8.2.5.3. Istota i zasady debaty oksfordzkiej217
8.2.5.4. Uczestnicy debaty218
8.2.5.5. Organizacja i przebieg debaty220
8.2.5.6. Ustalanie i prezentacja wyników debaty222
8.2.5.7. Tezy na debaty oksfordzkie w szkole podstawowej225
8.2.5.8. Tezy na debaty oksfordzkie w szkole ponadpodstawowej226
8.2.6. Metoda drzewka decyzyjnego227
8.2.7. Burza mózgów231
8.2.8. Wykład problemowy232
8.3. Metody operacyjne (strategia O)233
8.3.1. Metoda ćwiczeń praktycznych233
8.3.2. Metoda projektu235
8.3.2.1. Charakterystyka metody projektu237
8.3.2.2. Fazy wykonywania zadań projektowych239
8.3.3. WebQuest jako cyfrowa wersja metody projektu242
8.4. Metody waloryzacyjne (strategia E)247
8.4.1. Metody ludyczne247
8.4.2. Film248
8.4.3. Drama jako metoda nauczania i wychowania250
8.4.3.1. Charakterystyka metody250
8.4.3.2. Cele edukacyjne dramy252
8.4.3.3. Klasyfikacja technik i strategii dramowych253
8.4.3.4. Przygotowanie lekcji dramy261
8.5. Multimedialne moduły tematyczne jako przykład metody autonomicznej265
9. Zasady nauczania w kształceniu polonistycznym269
9.1. Definicje i klasyfikacje zasad nauczania269
9.2. Charakterystyka zasad nauczania272
9.2.1. Zasada poglądowości272
9.2.2. Zasada stopniowania trudności274
9.2.3. Zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w kształceniu276
9.2.4. Zasada systematyczności278
9.2.5. Zasada trwałości wiedzy uczniów280
9.2.6. Zasada operatywności wiedzy uczniów281
9.2.7. Zasada wiązania teorii z praktyką282
9.2.8. Zasada indywidualizacji w procesie nauczania-uczenia się283
9.2.9. Zasada uspołecznienia w procesie nauczania-uczenia się285
10. Formy organizacyjne pracy uczniów na lekcji287
10.1. Praca indywidualna288
10.2. Praca zbiorowa290
10.3. Praca grupowa291
11. Środki dydaktyczne297
11.1. Funkcje środków dydaktycznych297
11.2. Typologie środków dydaktycznych300
11.3. O wpływie środków dydaktycznych na ucznia303
11.4. Środki dydaktyczne na lekcji języka polskiego304
12. Organizacja pracy domowej307
12.1. Cele pracy domowej307
12.2. Organizacja pracy domowej – współpraca z rodzicami308
12.3. Prace domowe z języka polskiego310
12.4. Zadawanie pracy domowej313
12.5. Kontrola i ocena pracy domowej317
13. Przygotowanie nauczyciela języka polskiego do lekcji319
13.1. Planowanie pracy dydaktycznej319
13.2. Rozkład materiału320
13.3. Planowanie lekcji325
13.4. Przygotowanie do lekcji326
13.5. Konspekt i scenariusz lekcji328
13.6. Zamknięcie przygotowań do lekcji341
14. Kontrola i ocena szkolna w procesie kształcenia343
14.1. Dylematy nazewnicze343
14.2. Sprawdzanie osiągnięć szkolnych344
14.2.1. Cele sprawdzania osiągnięć345
14.2.2. Funkcje sprawdzania osiągnięć346
14.2.3. Formy (metody) sprawdzania osiągnięć uczniów347
14.3. Ocena i ocenianie w procesie kształcenia351
14.3.1. Funkcje i cechy oceny szkolnej352
14.3.2. Cele oceny szkolnej354
14.3.3. Formy oceny szkolnej354
14.3.4. Kryteria oceny szkolnej357
14.4. Wewnątrzszkolny system oceniania358
14.5. Przedmiotowy system oceniania358
14.6. Ocenianie kształtujące361
15. Podręczniki. Budowa, typy i funkcje365
15.1. Typy podręczników do nauczania języka polskiego367
15.2. Funkcje podręcznika368
15.3. Komponenty podręcznika373
15.4. E-podręcznik374
15.4.1. Typy e-podręcznika377
15.4.2. Wdrożenia e-podręczników do języka polskiego379
16. Nauczyciel: osobowość, kompetencje, style pracy381
16.1. Nauczyciel a społeczeństwo381
16.2. Cechy nauczyciela382
16.3. Osobowość nauczyciela384
16.4. Kompetencje nauczyciela386
16.4.1. Kompetencje merytoryczne387
16.4.2. Kompetencje dydaktyczne389
16.4.3. Kompetencje wychowawcze389
16.4.4. Kompetencje psychologiczne390
16.5. Style pracy nauczyciela391
16.6. Style pracy polonisty393
16.7. Autorytet nauczyciela395
17. Tadeusz Czapczyński – polonista na miarę współczesności399
17.1. Lekcje literatury400
17.2. Kształcenie językowe403
17.3. Metodyczny warsztat polonisty405
17.4. Polonista-wychowawca408
Aneks413
Bibliografia453
Indeks pojęć485
Indeks osobowy493
Spis schematów i tabel501

którejniktzanikogoniemożewykonać,posiadacharakterprocesual-

ny,jestuzależnioneodmożliwościucznia:możemiećcharakteruczenia

sięreceptywnego(stopieńnajniższy),reproduktywnego,produktywnego

itwórczego.

Uczeniesięjestnakładaniemsięczynnościprzyswajaniawiadomości,

umiejętnościinawyków,ichstosowaniawceluzdobycianowych,kon-

troliiautokontrolistopniaizakresuichopanowania.Posiadacharakter

bezpośrednilubpośredni,przybieraformyzabawy,pracy,lektury,dzia-

łalnościspołecznej.Innecechydecydująceoswoistościuczeniasięto:

aktywnośćuczącegosiępodmiotu,planowość,ukierunkowanie,syste-

matyczność,nastawienienaefekt,procesualność[zob.Kupisiewicz2000:

23-27;Półturzycki1999:87;Okoń2003:56;Spitzer2008:17;Zarzecki

2012:12,127-128].

Zwróćmyuwagęnatrzyaspektyprocesuuczeniasię:poznawanie

iprzyswajanienowychtreści,tworzeniesiatkipojęćkategoryzujących

isystematyzującychmateriałorazweryﬁkacjęikorektęprzyswojonych

informacji.

Rozwójzdolnościpoznawaniaiprzyswajanienowychtreścimożna

podzielićnaczteryetapy,wktórychrozwijająsięokreślonepredyspo-

zycje[NoelBurchza:Paterosb.d.-on-line]:pierwszytonieświado-

maniekompetencja:uczeńniezdajesobiesprawyzbrakuwiedzy,

którądopierobędziepoznawać.Nieumieokreślićstanuswojejniewie-

dzy.Drugimjestświadomaniekompetencja:dziękizabiegom

nauczycielauczeńuświadamiasobiebrakiwwiedzyipotraﬁjezdeﬁnio-

wać.Szczególnieefektywnejeststosowaniewtymcelumetodsamodziel-

negodochodzeniadowiedzy(głównieproblemowa).Wtrzecimokresie

-świadomejkompetencji-uczeńpotraﬁwykorzystywaćnaby-

teumiejętnościiwiedzęwsytuacjachtypowych,odwołującsiędowłas-

negodoświadczenia.Wykorzystującpoznaneprocedurymyślowe,umie

odtworzyćmyślowyeksperymentprowadzącygodouzyskanychefek-

tów.Etapczwartytonieświadomakompetencja:uczeńwyko-

rzystujenabytekompetencjewsposóbintuicyjny.Potraﬁwprawdziena

poziomiereﬂeksyjnymuzasadnićswojepostępowanie,jednakniemusi

wtrakciewykonywaniapoleceńpamiętaćokolejnychprocedurach.

Stopniowo,wrazzrozwojemdanejumiejętności,proceskategoryzacji

ulegazautomatyzowaniu,dziękiczemuodciążonazostajeuwagaizasoby

poznawczejednostkiniezbędnedorealizacjiinnychzadańbądźradzenia

sobieznowymibodźcami.

Tworzeniesiatkipojęćkategoryzującychisystematyzującychmate-

riałpoleganahierarchizowaniunabytejwiedzyiwpisywaniujejwstruk-

turęinformacjijużposiadanych.Tworzeniesiecitaksonomicznych

1.Podstawowaterminologia

Brak wyników

Polonistyczna dydaktyka ogólna

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra