Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Włodzimierz(Wladimir)Herman-Polska-Dania.Napograniczudwóchkultur
ForjættelsensDag(Dzieńobiecany),wktórejautoropisujewstylureali-
zmusocjalistycznegociężkieżyciepolskiej,tzw.„emigracjiburaczanej”,
pracującejnaduńskiejwyspieLoland.Iwaszkiewiczpiszącoksiążkach
Wulffaiinnych(niewielu)duńskichautorach,poruszającychproblemy
PolskiiPolaków,twierdzi,żesąoneobjawem
instynktowejsympatiipomiędzyPolakamiaDuńczykami-którajestfaktem
realnym3.
Wopiniitejtkwijakaśprawda,aleteżwieleprzesadyipobożnegożycze-
niazestronyznakomitegopisarza,optymistyihumanisty„zakochanego”
wDanii.
Porzućmyjednakmitywspółczesneiwróćmynakrótkodomitówhisto-
rycznych.Ktowie,czyskojarzenietragicznegolosuPolski,jejniezwykłej
historiizdawnymilegendamiskandynawskimijestażtakniedorzeczne.
GdywswoimczasieczytałemksiążkęzkońcaXIXwieku,duńskiegopisa-
rzaświatowejsławy,GeorgaBrandesa,IndtrykfraPolen(WrażeniazPol-
ski),którawkrajuukazałasięjużwroku1898,pt.Polska,tozaskoczyła
mnie,mimowielusłusznych,krytycznychuwagowadachnarodowych
Polaków,przewagawyrazówsympatii,ba!,entuzjazmuzestronyautora-
racjonalisty,radykałaiantyklerykała-dlacech,którychnieznajdowałjuż
wówczasunarodówSkandynawii,awięcdlarycerskości,dlabohaterstwa
iheroizmunarodupolskiegowjegowalceowolnośćiniepodległość.On,
ateista,atakującyKościółwDanii,podkreślałznaczeniereligiikatolickiej,
wiaryimitówwtejwalce.Zreligią,aszczególniezjejdostojnikamiiich
stosunkiemdowalkioniepodległośćbywałowhistoriiPolskiróżnie,ale
wtakieszczegółyBrandesniewchodził,ichybaichnieznał.Iraczejnie
słyszałoudzialepolskichbiskupówwTargowicy1792roku.
Awięcheroizm…Heroje…Brandesniepiszeoczywiścieomitolo-
giiskandynawskiej,nieosagach,oEddzieMłodszejlubStarszej,nie,on
piszeohistorycznych,legendarnych,mitologicznychźródłachbohater-
stwapolskiego.
Zmitami,sagamiskandynawskimispotkałemsięwczasiestudiów
naWydzialeHistoryczno-FilozoficznymUniwersytetuWrocławskiego,
wlatach1956-1960.EddaMłodszabyłalekturąuzupełniającądotyczącą
wczesnośredniowiecznejeuropejskiejhistoriipowszechnej.Zaczytywałem
