Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp:literaturaobozowa
obozachszkoleniowychczyoboziesocjalistycznym-jeślibytakowenapisano.
ByćmożegdybyobozyszkolenioweodegraływżyciuEuropyiświatarolętak
doniosłą,jakobozyzwanekoncentracyjnymilubobozyopatrzoneprzydawką
dopełniaczowąvzagłady”
,terminvliteraturaobozowa”miałbydziśkonotacjeinne
niżma.Oczywiścieażtakieposzerzanieznaczeniaterminuvliteraturaobozowa”
pozbawionejestsensu.Mogłobysięzatemwydawać,żeracjęmaLidiaBurska,
autorkaobszernegoartykułuhasłowegodotyczącegointeresującejmniedziedzi-
nypiśmiennictwa,któryniewątpliwie-jakozawartywistotnymkompendium
literaturypolskiejXXwieku-modelujejejpostrzeganie,rozumienie.Mianowi-
cieBurskastwierdza:
Literaturaobozowałączysiętematyczniezpiśmiennictwempoświęconymdrugiej
wojnieświatowejijeśliwyodrębniasięją,todlatego,żeopisywaneprzezniądo-
świadczeniejestswoiste,nieporównywalnezinnymiprzeżyciamiwojennymi14.
Otóż,jeślinawetpowyższadefinicjaodnoszonajestprzezbadaczkęwyłączniedo
literaturypolskiej,toitakokazujesięzbytwąska-jużchoćbydlatego,żeliteratu-
raobozowa(nietylkolagrowa,tj.dotyczącaobozówniemieckich,lecziłagrowa
-dotyczącaobozówsowieckich)powstawałajużprzeddrugąwojnąświatową,
itowróżnychjęzykach.Zzakresuliteraturypolskiejmożnatutajprzywołaćopu-
blikowanyw1930rokuvpamiętnikzSołówek”MieczysławaLenardowicza15oraz
drukowanysześćlatpóźniejnałamachvKurieraWarszawskiego”cyklreporta-
żyJerzegoRogowiczaooboziekoncentracyjnymwDachau16.Zaproponowana
przezBurskądefinicja,odzwierciedlającapowszechnystanwiedzy,araczejpo-
wszechnemniemanie17,wydajesięzbytwąskarównieżdlatego,żetypobozu,
któregoswoistymparadygmatemsąnajlepiejznanezachodniemuświatu,awięc
iwPolsce,niemieckienazistowskieobozy,maprzecieżswojepierwowzoryoraz
swojąliteraturę.
14LidiaBurska,Obozowaliteratura,w:SłownikliteraturypolskiejXXwieku,red.Ali-
naBrodzka[iin.],ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław1993,s.740.
15MieczysławLenardowicz,Nawyspachtorturiśmierci.PamiętnikzSołówek,Woj-
skowyInstytutNaukowo-Wydawniczy,Warszawa1930;tenże,PamiętnikzSołówek,
TowarzystwoWydawniczevRój”
,Warszawa[1930].
16JerzyRogowicz,Woboziekoncentracyjnym,vKurierWarszawski”1936,nr255
(wyd.wieczorne),s.2-3;Zaco?Odjakdawna?,nr256(wyd.wieczorne),s.2-3;„Wy-
chowanie”przezobóz,nr258,s.6;Wszerziwzdłużobozu,nr260(wyd.wieczorne),
s.2-3;„Korytarz”polskiwobozie,nr308(wyd.wieczorne),s.2;Jakichżywią?,nr314,
s.5;Przyszłośćobozu,nr321,s.7-8.
17Zob.ArkadiuszMorawiec,Literaturawlagrze…,s.29-129(rozdz.:Polskalitera-
turalagrowa.Prolog,„Więcmojepisaniedodopieropoczątek…”.Polskaliteraturalagrowa
wokresiedrugiejwojnyświatowej).
