Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Migalski,W.Wojtasik,M.Mazur,Polskisystempartyjny,Warszawa2007
ISBN978-83-01-14845-4,©byWNPWN2006
1.StatusprawnypartiipolitycznychwPolsce
1.1.Uwagiwstępne
Partiepolitycznenależądogłównychelementówustrojowychpaństwa.Wraz
zsystemempartyjnym,jakojegopodmiotoweelementy,tworząjedenzniezbęd-
nych,takinstytucjonalnych,jakifunkcjonalnych,wymiarówprocesówdemo-
kratycznych.Ichkształtorazcharakterdeterminująobowiązującymodelsto-
sunkówpolitycznychwspołeczeństwie.Regulacjeprawne,dotyczącezarówno
samychpartiipolitycznych,jakipośrednio(m.in.poprzezzapisyzawartewor-
dynacjachwyborczych)odnoszącesiędokształtuicharakterusystemupar-
tyjnego,zjednejstronyopisemoczekiwańcodoichroli,zdrugiejzaśmogą
świadczyćointencjiustawodawcywzakresieinstytucjonalnegousytuowania
wsystemiepolitycznym.Najczęściejrozpatrywanymzagadnieniemjestrola
partiiwsystemiepolitycznymorazwzględemotoczeniaspołecznego
1
.Partiepo-
litycznenależą,zewzględunazłożonośćpełnionychfunkcjiorazbezpośrednie,
podmiotoweoddziaływanienaprocesyspołeczne,donajważniejszychaktorów
współczesnegoświatapolityki.
Instytucjonalnastratyfikacjapartiipolitycznychopierasięnamożliwości
wpisaniaichwsystemustrojowychpowiązańzinnymiinstytucjami,pozwa-
lajączarazemnawspomnianąpoprzedniorealizacjęichfunkcjiwsystemie
społecznym.Kształtregulacjiprawnegobytupartiipolitycznychmożeodwo-
ływaćsiędodwóch,sprzecznychwzałożeniachiintencjach,modeli.Pierwszy
znichzakładakoniecznośćszczegółowejregulacjiprawnej,przedewszystkim
zewzględunarolę,jakąodgrywająpartie.Drugiprzyjmujezałożenie,żenad-
miernaingerencjanormatywnawdziałalnośćpartiipolitycznychmożestaćsię
przyczynąograniczenia(awskrajnychprzypadkachwypaczenia)ichroliwsy-
stemiepolitycznymorazmożeprowadzićdocelowegoograniczaniamechani-
zmówdemokratycznych.
Formalnezasadyregulującefunkcjonowaniepartiipolitycznychwszero-
kimkontekściesystemupolitycznegojednymzprzejawówprocesuichin-
stytucjonalizacji
2
.Instytucjonalizacjapartiipolitycznychmożeodwoływaćsię
zarównodoprocesuinfuzjiwartości,jakistabilizacjiokreślonychwzorców
zachowań,chociażwliteraturzewystępujerównieżpodejściełącząceobate
1Zob.rozdział4.poświęconyfunkcjompartiipolitycznych.
2Zob.natematróżnychkoncepcjiinstytucjonalizacjipartiipolitycznychK.Sobolewska-My-
ślik,Partieisystemypartyjnenaświecie,Warszawa2004,s.42–56.