Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
25
jedyniewgwarach,lubtakie,którepojawiająsiętakżewjęzykuogólnym,aleich
formywgwarachznacznieodbiegająpodwzględemfonetycznymbądźmorfolo-
gicznymodnazwstandardowych.Pracazatemobejmujejedynienazwygwarowe
wsensiedyferencyjnym.Zjawiskoprzejmowaniaogólnopolskichnazwroślindo
gwarzostałojużdawnozauważoneprzezbadaczy.ZofiaRadwańska-Paryskana
przykładuważa,żenazwadziurawiecdlaHypericumperforatumL.jestnaPod-
haluwyjątkiem,niespotykasięjejwśródnazwzestarszegookresu.Autorkaza-
stanawiasięzatem,czyniejesttojużnazwawtórna,przejętazpolszczyznyogól-
nej(SGRT27).Tegorodzajunazwwgwarachjestsporo(por.rozdziałtraktujący
opochodzeniunazwwniniejszejpracy).Dyferencyjnośćzebranegoprzezemnie
materiałupoleganapomijaniuwanalizienazwogólnopolskich.Nazwywystępu-
jącewgwarachzatem,jeślisątożsamezogólnopolskimi(literackimi,naukowymi
bądźpotocznymi),odnoszącymisięprzytym,cobardzoistotne,dotejsamejro-
śliny,niesątutajuwzględnione,przykładowokrwawnikjakokrwawnikpospolity,
AchilleamillefoliumL.,przyczymanalizujęgwarowąnazwękrwawnikdlatasz-
nikapospolitego,Capsellabursa-pastoris(L.)Medik.Pozatymnazwyogólnopol-
skiesązwyklebogatoreprezentowanewgwarach7,aichpochodzeniepodanejest
wsłownikach,por.przykładowo:
bylica(belica,bulica,balica)8Cbylicapospolita,ArtemisiavulgarisL.
):strzel-opol9,
Zakopane,n-tar,krak,myślen,rzesz,boch,olk,sand,częs,kiel,kozien,rad,opocz,
łęcz,raw-maz,radz-podl,miń-maz,wys-maz,mław,ostroł,łom,Ostródz,Wr,Mr,
rawic,kościań,śrm,chełmiń,koniń,tor,Koc,chojn,olsz,szt,kar,wej,słup,ok
Tarnopola[Ukr];SGP10;Dubisz;SSSL.
Nazwawywodzisięodpsł.*bylьCroślina,ziele,trawa)
,którepowstałoodimie-
słowu*bylъ(odczasownika*bytiwznaczeniuCrosnąć,dojrzewać)).Derywatby-
licazostałutworzonyzapomocączęstegownazwachroślinsufiksu–ic-a.Nazwa
wznaczeniuCbylicapospolita,ArtemisiavulgarisL.
)jestpoświadczonawpol-
szczyźnieodXIIIw.(por.BoryśSEJPs.v.bylina).
Źródłamateriału
Polskimateriałgwarowy,wykorzystanywniniejszejpracy,pochodzizwielu
źródeł.WyekscerpowanogozwydanychdotychczastomówSłownikagwarpol-
skichPAN(SGP),SłownikagwarpolskichJanaKarłowicza(K)iMałegosłowni-
kagwarpolskich(MSGP).CzęściowozostaławykorzystanakartotekaSłownika
7Wdanejgwarzesąonerodzimelubprzejętezjęzykaogólnego.
8Wnawiasiepodajęgwaroweformyfonetycznenazwy.
9Lokalizacjageograficznaprzedstawionajestwpostaciskrótównazwpowiatów,stosowanych
przezSGP
.
10Dokumentacjęzamykająskrótynazwźródeł.
