Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
I.Okruchościrefleksji
Państwo),towkażdejsytuacjinależałobyznaćodpowiedźnapytanie:
comisięnależy?Chodziostwierdzenie,któredobrawspierająmoje
człowieczeństwo,aprzeztouzasadniająmojeroszczeniadotychdóbr.
Radykalizmstanowiważnyelementtejrefleksji-jeślirefleksjatanie
jestdośćradykalna,czyliniedotykapodmiotujakotakiego,umożli-
wiatylkouzasadnianiejednychroszczeńprzezinne.Tegorodzaju
uzasadnieniasąniepewneiczęstomoralnieryzykowne.Możnana
przykładpowołaćsięnaswojepotrzeby,lecztrzebanajpierwwie-
dzieć,czysąonesłuszne.Możnateżpowołaćsięnaswojąspołeczną
rolę,lecztrzebanajpierwzapytać,czyrolatajestuzasadnionaipoży-
teczna.Dobrymprzykłademradykalnejrefleksjileżącejupodłoża
koncepcjisprawiedliwościjestdyskutowanaodponadtrzydziestulat
teoriasprawiedliwościJohnaRawlsa.RadykalizmmodeluRawlsapo-
leganatym,żewjegoramachosobypróbującemiędzysobąuzgodnić
zasadysprawiedliwościmusządokonaćpewnegoeksperymentumy-
ślowego-zawiesićwszelkieprzekonaniaodnośniewłasnychcech,
spojrzećnasiebiejaknajednostkicałkowicierównorzędnezinnymi.
Zasadysprawiedliwościpowinnysiębowiemstosowaćjednakowo
(ztąsamadoząsłuszności)przykażdejkombinacjiosobistychcech
ludzi,którzygodząsięnateregułysprawiedliwości.Inaczejmówiąc,
kiedybioręudziałwustalaniuzasadsprawiedliwości,muszępatrzeć
nasiebiejaknaczystyludzkipodmiot,abstrahującodwłasnejhistorii,
specjalnychtalentów,stanuzdrowia,wieku.Propozycjaamerykań-
skiegofilozofaniejestłatwadoprzyjęcia,ponieważpostuluje,żeto,
cownasnajgłębszeinajbardziejwłasne(botylkonatympoziomie
możnauzasadnićistotneroszczeniadosprawiedliwegoposiadania)nie
jestindywidualne,leczpowszechne-jestczłowieczeństwemwnas.
Należymisięcoś,oilejestemczłowiekiemitylkoztegowzględu.
Takieujęciedalekiejestodpotocznejintuicji,którato,cowłasne,łączy
raczejzunikalnością,zcechami,któresąmojeitylkomoje.
Bezradykalnejrefleksjiujawniającejwłasnąpodmiotowośćniemoż-
naosiągnąćszczęścia,aninawetrozsądniedoniegodążyć.Poczucie
spełnionegożyciamusibyćbowiemściślezwiązanezwłasnym
tegożyciaprojektem.Projekttenzakładauchwyceniewłasnegożycia
jakopewnejjedności,októrejsumarycznejjakościdasięorzekać.
