Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Okruchościrefleksji
19
równieżsugerowałemwyżej.WwykładachzatytułowanychCozwie
sięmyśleniem?Heideggerpowiązałmyśleniezustanawianiemodpo-
wiedniościwobectego,coistotowe:nWokółistotynaukiwspółczes-
nejrozciągasięjeszczemgła.Nietworząjejjednakposzczególniba-
daczeiuczenizajmującysięnaukami.Niejestonawcalewytworem
człowieka.Nadciągaodstronytego,conajbardziejpoważne:żemia-
nowiciejeszczeniemyślimy;mywszyscywłączniezmówiącymdo
Państwa,znimprzedewszystkim.Dlategopróbujemytutajuczyćsię
myślenia(...),doprowadzaćdoodpowiedniościztym,cokażdorazo-
wopokazujesięnamwtym,coistotowe”2.WrozumowaniuHeideg-
gerapodmiotjestukryty-odpowiedniość,októrejmowa,jestcałko-
wicienastrojonanato,cosięjawi,anienato,komusięjawi.Mimoto
znajdujesiętujednakjakaśnniepusta”strukturapodmiotowarealizu-
jącasięwzanurzeniuwtym,cosięjawiijestistotowe.Strukturata
pozostajewciążnieodkryta.
Istniejejeszczeinny-niżtenprzedstawionyprzezHeideggera-
powód,bypopaśćwprzygnębieniezpowodunieuchwytnościpod-
miotu.Wielupowojennychmyślicielipodkreślało,żeaspiracjedo
kształtowaniasiebiepoprzezrefleksjęnieprzetrwałybezprecedensowe-
goupadkuczłowieczeństwa,jakimbyłaIIwojnaświatowa,aszcze-
gólnieZagłada.Wiedzącto,cowiemy,niemamyjużśmiałościzaglą-
daćwgłąbsiebie,aniteżnadziei,żejesttamcośwartościowegodo
znalezienia.Traumaskuteczniewstrzymujerefleksję,przepełniaja
niewiarąiironią.
Totylkoprzykładowediagnozyzwiązanezwymykającymsiępod-
miotem.Czybiorącjepoduwagę,wciążmożnatwierdzić,żepojęcie
radykalnejrefleksjimajeszczesens?Czydzisiejszyczłowiekodnaj-
dziedośćpowodówimotywacji,bypowtórzyćzaśw.Augustynem,że
przedewszystkimsamdlasiebiejestpytaniemiżetuwłaśnie-wtej
prawdzieosobiesamym-tkwiąodpowiedzinainneistotnepytania
dotyczącedziałaniawśródludzi,stosunkudomaterialnegoświata,ana-
wetrelacjidoBoga?Przypuśćmy,żektośtychpowodówimotywacji
2
M.Heidegger,Cozwiesięmyśleniem?,tłum.J.Mizera,WydawnictwoNaukowePWN
,
Warszawa2000,s.59.
