Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
częściejniżwszystkiepozostałe.Zdecydowaniezarzadko(choćsytuacjata
zmieniasiępowoli)przedmiotembadańsąnaturalnejednostkidoświadczenia,
czylizłożonezdarzenia,któremająswójdynamicznyprzebieg,osobyuczestni-
czące,kontekstczasowo-przestrzennyorazokreślonysensdlauczestniczącego
wnichpodmiotu.Takimtreściompamięciowym,nazywanymwspomnieniami
autobiograficznymi,poświęcęwniniejszejpracyszczególnąuwagę.Chcę
sprawdzić,czyregułyimechanizmystwierdzanenaprostszymmaterialemożna
generalizowaćnatreściopowyższychcharakterystykach.Wdziedzinieznie-
kształceńpamięciowychzasadnośćtakiejgeneralizacjimaszczególneznacze-
nie,gdyżistniejąprzesłankizarównomniejszej,jakiwiększejtrafnościpamięci
dotyczącejzdarzeńzłożonychobogatejwewnętrznejstrukturze,któremają
wagęisensdlaosoby.Zjednejstronyformułowanesąpredykcje,żeznaczące
błędyizniekształceniapojawiająsiętylkotam,gdzietreśćdlaosobyjestnie-
istotnainiedotyczyjejosobiście(BanajiiHardin,1994;Bradburn,Rips
iShevell,1987).Odpowiadatopotocznymprzekonaniom,żezdarzeniaważne
ibezpośredniodoświadczonesąbardzodobrzepamiętane(toznaczytrwale
itrafnie)–przekonanietoniejestobcerównieżbadaczompamięci(por.Neisser
iHarsch,1992).Zdarzeniaotakichcharakterystykachosobyrelacjonująnaogół
zbardzodużąpewnością.Zdrugiejstronybadaczesugerują,żetowłaśnie
wzłożonymibogatymmateriale,któryzracjiswojegoznaczeniajestdługo
pamiętany,mogąwnajwiększymstopniuujawnićsięzmianyizniekształcenia
znaczniewykraczającepozato,żektośzapomniałoszczegółach(KoriatiGold-
smith,1994).Naprzykładtowłaśnienapamięćzdarzeń,wktóreosobabyła
osobiściezaangażowanamożeznaczącowpłynąćobrazsiebie,działającna
przypominaniezarównowzmacniająco,jakizniekształcająco(Greenwald,
1980,1981).Równieistotnywpływnaprzypominanieodległychzdarzeńosobi-
stychmogąmiećutrwalonestrukturywiedzyogólnej.
Wreszcieostatnimcelempracyjestprezentacjanowychnarzędziiprocedur
badawczych,którestworzyłamwramachswoichbadańnadzniekształceniami
pamięciowymi.Częśćznichzostałaopublikowanaw2003rokuwzagranicz-
nychczasopismachpoświęconychpamięci,częśćoczekujenapublikację,inne
ukazująsięwdrukuporazpierwszy.Wstworzeniutychprocedurinarzędzi
mieliswójudziałrównieżuczestnicyprowadzonychprzezemnieod2000roku
seminariówmagisterskich.Ichindywidualnywkładbędęprzyprezentacjino-
wychpropozycjikażdorazowozaznaczać.
Chociażprzesłankipodjęciaprzezemnieproblematykizniekształceńoraz
określonegojejujęciamiaływprzeważającejczęścicharakterteoretyczny,to
analizybędęprowadzićwtakisposób,bypełniłyfunkcjeheurystyczneimiały
implikacjepraktyczne.Funkcjeheurystycznepracywynikajązsystematyzacji
mechanizmówzniekształceńorazprezentacjinowychprocedurinarzędziba-
dawczych.Proponowanasystematyzacjatoefektogólnychmodelireprezentacji
iprzypominaniazdarzeń,aniepodsumowanieistniejącychbadańnadznie-
kształceniami.Wynikazniejzatem,żepewnetypyzniekształceńpowinnymieć
miejsce,nawetjeślidotejporyniebyływogóleprzedmiotembadania.Zkolei
