Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13
aspektówfunkcjonowaniapamięci,żeogarnięcieichwcałościprzekraczałoby
zakresjednejpracy.Jakojejprzedmiotwyodrębniłamzatembłędypojawiające
siętylkowjednymobszarze,toznaczypamięcizdarzeń.Obszartenniezostał
wybranyprzypadkowo–przesłankijegowyboruomówięponiżej.
Podrugie,celemjestintegracjaproblematykizniekształceńzrozwijanymi
współcześniemodelamifunkcjonowaniapamięci,zwłaszczadotyczącymirepre-
zentacjizdarzeńorazprzypominania.Związekmiędzyogólnymimodelami
pamięciizniekształceniamijestdwustronny.Zjednejstrony,zogólnychpropo-
zycjiteoretycznychwynikająokreślonekonsekwencjedlazniekształceń,ich
natury,genezy,mechanizmówisposobówzapobieganiaim.Zdrugiejstrony,
zniekształceniapamięcioweczęstopozwalająnajlepiejuchwycićizrozumieć
pewneprawidłowościfunkcjonowaniapamięcijakotakiej.Integracjaproble-
matykizniekształceńzogólnąproblematykąpamięciułatwiaponadtorealizację
celupoprzedniego,toznaczyuporządkowanietejpierwszej.Bardzoistotne
implikacjedlaujęciazniekształceńmająanalizynaturyprzypominaniaitejfazie
procesówpamięciowychpoświęcęszczególnąuwagę.KlasycznepraceTulvinga
(1983,1985b)zapoczątkowałybardzodynamicznyrozwójanaliztejfazy,którą
dotamtegookresuuznawanoprzedewszystkimzasposóbujawnianiasięistot-
nychprocesówzachodzącychwcześniej.Wskazujesię,żeniezależnieodtego,
jakprzypominaniejawisięsubiektywnie,niestanowionoprostegoodtworzenia
zakodowanychinformacji,aleproceszłożonyiwielofazowy,obejmującywnio-
skowanieipodejmowaniedecyzji.Podkreślasięudziałprocesówmetapoznaw-
czychwprzypominaniuorazteoretyczneipraktyczneznaczeniesubiektywnych
doświadczeń,któretowarzysząrozpoznawaniuireprodukcji.Wszystkietewątki
znajdąwyrazwniniejszejpracy.Jakoszczególnieistotnedlazniekształceń,
podkreślaćbędęrozdzielnośćdwóchskładnikówprzypominania,toznaczywy-
dobywaniainformacjiorazichoceny.Oczywiściedlapojawianiasięinasilenia
zniekształceńistotnesąwszystkiefazyprocesupamięciowego(równieżkodo-
wanieiprzechowywanie),aletowłaśnieanalizyprzypominaniaprowadzone
wostatnichlatachnadałytejproblematycenowąjakość.
Trzecimcelempracyjestdowartościowanieproblematykipamięcizdarzeń
czypamięciepizodycznej.Tulving(2002,s.1)nazywająteraz„prawdziwym,
choćjakdotądniedocenianymcudemnatury”,alesposób,wjakiwprowadziłtę
kategorię(Tulving,1972,1983),mógłsięznaczącodotegoniedocenianiaprzy-
czynić.Wskazywałbowiemwtedynato,„żewiedzaoświeciejestogólniedla
ludzibardziejużytecznaniżosobistewspomnienia”(Tulving,1983,s.52).Nie-
docenianiepamięciepizodycznejniepoleganadysproporcjimiędzyliczbąana-
lizogólnejwiedzyoświecieorazanalizpamięcipojedynczychdoświadczeń,
rozgrywającychsięwokreślonymmiejscuiczasie,gdyżdotychostatnichwłą-
czasiętakspecyficznedoświadczeniajakpamięćtego,cobadaczprezentował
osobiewkontekścieeksperymentalnym(naprzykładpamięćlistysłów).Istotą
problemujestjednakto,żegdybypamięćepizodycznąokreślićjakopamięć
tego„co”,„gdzie”,„kiedy”i„jak”,toprzedmiotokreślanyprzezpierwszepyta-
nie(„copamiętaszzprezentowanegomateriału”)jestanalizowanyznacząco
