Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29
itych,wktórychwalorembyłatrafnośćekologiczna.Badaniawłasne,które
równieżprzedstawię,mieszcząsięnacałymkontinuumzaproponowanymprzez
Cohen(1996)–odklasycznycheksperymentówzlaboratoryjnymmateriałem
(Niedźwieńska,2000–2001,2002),przezeksperymenty,gdziewykorzystywa-
łam„naturalny”materiał(Niedźwieńska,2003a,2003c),quasi-eksperymenty
(Niedźwieńska,wdrukua)orazanalizęjakościowąwspomnieńpojawiających
sięwwarunkachimitującychnaturalne(Niedźwieńska,2003d).Kluczem
wbadaniachbyłwybórokreślonejproblematyki,toznaczyzniekształceńpa-
mięciowych,anieokreślonychmetod.
Uważamjednak,żeatakNeissera(1978)orazniektórekomentarzenastępu-
jąceponimniepodważyływnajmniejszymstopniuzasadnościiwalorówpro-
wadzeniaeksperymentalnychbadańlaboratoryjnychwzakresiepamięci.Wska-
załyonejedynienaniepożądany,aobecnywnichdodzisiajkieruneknieustan-
nejeksploracjiwłasnychparadygmatów,zaniedbaniawtestowaniuwłasnych
modeliwkontekścielubnamaterialecodziennymorazniewystarczające
uwzględnianiewśródproblemówbadawczychtychpraktycznych,codziennych.
Jednaksamlaboratoryjnymodeleksperymentumasię,moimzdaniem,równie
dobrzepotejdebacie,jakprzednią,awjegoniezastępowalnośćprzyposzuki-
waniuzależnościprzyczynowo-skutkowychiwskazywaniumechanizmów
sprawczychróżnychzjawiskpamięciowychniktniewątpi.Największegowalo-
ruprzeprowadzonejdebatyupatrujęwtym,iżzwróciłaonauwagęnapewne
niedoskonałościbadańlaboratoryjnychwzakresiepamięci,konsekwencjeleżą-
cychuichpodłożazałożeńijednocześniewskazałanaśrodkizaradcze.Kończąc
rozdziałpoświeconytejdebacie,chcęzwrócićuwagęnawnioskidotyczące
badańzniekształceńpamięciowych,jakiezniejbezpośredniolubpośrednio
wynikają.
Popierwsze,wielokrotniezwracanowniejuwagęnapotrzebęfunkcjonal-
nychanalizpamięci(Neisser,1978,Bruce,1991,Kihlstrom,1996).Jestto,
moimzdaniem,elementniezbędnydozrozumienia,dlaczegozniekształcenia
pamięciowesiępojawiająorazdlaczegomająokreślonąpostać.Przypominanie
zdarzeńwrealnymkontekściezawszeczemuśsłużyiniekoniecznienajważniej-
szymcelemmusibyćtrafneidokładnezrelacjonowanieprzeszłości.Sugerujeto
możliwość,iżwzależnościodtego,jakimcelomprzypominanie–zwłaszcza
zdarzeńzeswojejprzeszłości–służy,możemiećonoinnyprzebiegidoinnych
prowadzićrezultatów.Kontekstlaboratoriumpsychologicznegojestbardzo
specyficznymkontekstem,gdziewykorzystaniepamięcimożesłużyćzadowole-
niueksperymentatora,właściwemuzaprezentowaniuswoichmożliwościinte-
lektualnychczyjaknajszybszemupójściudodomu.Ograniczającanalizyprzy-
pominaniatylkodotakiegokontekstu,możemypozbawiaćsięistotnejwiedzy.
Możeokazaćsięzresztą,oczymjużwspominałam,żeuwzględnieniezarówno
kontekstulaboratoryjnego,jakicodziennegotylkoumożliwidotarciedoistot-
nychparametrówsytuacji,wpływającychnaprocesprzypominania,asamo
rozróżnienie„laboratoriumakontekstcodzienny”okażesiędrugorzędne.Do
