Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
PracaprzymusowawczasieIwojnyświatowej
dotyczyłototakżeGGWiOberOstinailezatrudnianiepracownikównamiej-
scuodznaczałosiędobrowolnością.Ogólnymzamiaremjestzbadanieznaczenia
icechwyróżniającychwerbunkuizatrudnianianaobutychobszarach.Obok
samejpolitykidotegoobrazuwłączonapowinnazostaćtakżekwestiaroli,jaką
wniejodegrałyinstytucjewerbunkoweiobszaryzatrudnianiapracowników,
właśniewtymczasieulegającedużymprzemianom.
Rozdziałczwartypoświęconyjestdrugiejfazie,którąjesienią1916roku
otworzyłoprzejęcieOHLprzezHindenburgaiLudendorffa.Obajdowódcy
dążylidomobilizacjiwszelkichzasobów,którąwpolitycesterowaniasiłą
robocząwRzeszypróbowaliosiągnąćpoprzezwprowadzeniesłużbypomoc-
niczejdlaojczyzny.Naokupowanychterenachzapomocąwerbunkuipracy
przymusowejchcielipozyskaćmożliwiejaknajwiększąilośćpracowników.
Rozdziałczwartystanowićmazatemanalizęzmianwpolitycesterowaniasiłą
roboczązaczasówtrzeciegokierownictwaOHL.Przeglądpolitykinaróżnych
zajętychterenachwskazujepoczątkowo,żedojesieni1916rokuistniałyroz-
maitetendencjedostosowaniaprzymusu.Celemtegorozdziałujestponadto
ukazaniewpływuHindenburgaiLudendorffanadalszyrozwójzjawiskawkie-
runkuprzymusowejrekrutacjiipracy.Następnieomówionezostanąwerbunek
przymusowyiwprowadzeniepracyprzymusowejwGGWiOberOstjesienią
1916roku,poczymnaświetlonezgodaisprzeciw,zjakimiśrodkiprzymusowe
spotkałysięnamiejscu,wNiemczechinapłaszczyźniemiędzynarodowej.Na-
leżyprzytymustalić,jakiwpływstanowiskatemiałynaciągdalszystosowania
środkówprzymusowych.Przyczynisiętodowyjaśnienia,dlaczegowOberOst
pracaprzymusowawykorzystywanabyładłużejniżwGGW
.
ŚrodkiprzymusowewstrzymanezostaływGGWjużwgrudniu1916roku.
Tymsamymrozpoczęłosiękolejnestadiumpolitykisterowaniasiłąroboczą,
któremupoświęconorozdziałpiąty.WładzewGGWpróbowaływówczaszwięk-
szaćwerbunekochotniczyzapomocąbodźcówgospodarczychiposzerzonych
swobód.ZkoleiwładzeOberOstnadaltrzymałysięśrodkówprzymusu.Aby
wyjaśnićtakistanrzeczy,ukazaćnależy,jakiestanowiskawkwestiidalszego
postępowaniazajęliludzienaszczytachadministracjiorazzaangażowanein-
stytucjeRzeszyipruskieministerstwa,atakżejakiedziałaniaztegowyniknęły.
Wpodsumowaniurozprawyprzedstawionezostałynietylkowynikibada-
nia,lecztakżeobrazpolitykisterowaniasiłąrobocząpozakończeniuIwojny
światowej.Ponadtonaszkicowanodalszeproblemybadawcze,podniesione
wniniejszejpracy,jakrównieżpodstawydodalszychbadań.
