Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
aspektemfunkcjonowanianowejrodzinyjestzałożenieoindywidualizmiejej
członków.Procesindywidualizacji,który-jakzauważająUlrichBeckiElisabeth
Beck-Gernsheim(2002)-rozpocząłsięwdrugiejpołowieXXwieku,spowodował,
żetworzącywspółczesnezwiązkisąprzedewszystkiminapierwszymmiejscu
jednostkami,oddzielnymiosobami,któremająwłasneplanyiaspiracje,dążądo
własnegoszczęścia,adopieropotemsączłonkamiwiększejcałości-rodziny9.
Analizującpraktykirodzinneirodzicielskie(takżezuwzględnieniempo-
działunapraktykimacierzyńskieiojcowskie),przyjmuję,żenajważniejszedwa
wymiaryzróżnicowaniapomiędzymodelemrodzinytradycyjnejinowejrodziny
to:1.podziałróliobowiązkówpomiędzydorosłymiczłon-
kamirodziny:wrodzinietradycyjnej-małoelastycznyiodwołującysiędo
naturalizacjirólpłciowychorazbiologicznieokreślanychcechikompetencjikobiet
orazmężczyzn,opartynazałożeniachpatriarchatu,awrodzinieponowoczesnej-
partnerski,dynamiczny,podlegającynegocjacjom,oderwanyodpłcibiologicznej;
2.rodzajrelacjipomiędzyrodzicemadzieckiem:wrodzinietra-
dycyjnej-opartynasocjalizacjirozumianejjakorelacjahierarchiczna,wktórej
zakładasięautorytetorazwładzęrodzicówiwktórejdzieckojestnprzedmiotem”
socjalizacji(przedmiotowysposóbtraktowaniadziecka),natomiastwnowejrodzi-
nie-podmiotowysposóbtraktowaniadziecka,opartynazałożeniuopartnerstwie
(lubquasi-partnerstwie)zdzieckiem,zktórymrodzicwielekwestiiustalalub
przynajmniejstarasiędzieckuwytłumaczyćswojepodejście.
Analizadanychilościowychwskazujenazróżnicowaniewopiniachideklara-
cjachrespondentówdotyczącychróżnychaspektówżyciarodzinnegozewzględu
nazmiennespołeczno-demograficzne(np.Domański2007;Czapiński2013,2015;
Matysiak2014;Sikorska2014).Odwołującsiędobadań,możnazauważyć,że
np.osobyzwyższymwykształceniem,mieszkankiimieszkańcydużychmiast
10
oraz
osobyowyższychdochodachczęściejakceptująorazpraktykują(aprzynajmniej
takdeklarują)bardziejegalitarnypodziałróliobowiązkówdomowychniżosoby
9
Zakładanaindywidualnośćiprawaczłonkówrodziny-alboichbrak-znajdująprzełożenie
nakonkretneaspektyżyciaspołecznego.NaprzykładMartaDanecka,opisującsystempieczy
zastępczejwPolsce,zwracauwagę:nWpraktyceczęstoprawadzieckautożsamiasięzprawami
rodzinybiologicznej.Dobrodzieckajestjejdobrem.Brakujerefleksjinatematjegoindywidu-
alnychpraw.[ś]WAngliidzieckomaprzydzielonegopracownikasocjalnego,niezależnieod
tego,ktojewychowuje.Systemnorweskiopierasięnafilozofii,żeinstytucje,zawodowcywiedzą
lepiej.Dziecko,któremudziejesiękrzywda,jestnatychmiastzabieranezdomu.Arodzicemuszą
sięmocnonastarać,żebywróciło.Modelpolskijestnaprzeciwnymbiegunie.Systemmawspierać
rodzinęzagrożonąodebraniemdziecka,ajeślijużdotegodojdzie-wspieraćjejstaraniaoodzy-
skaniedziecka”(Strzałkowska,Danecka2019:13).
10ZarównowcytowanychbadaniachCBOS,jakiwEVSwmetryczkachdokategoriinajwięk-
szychmiastzaliczanesąmiastapowyżej500tysięcymieszkańców.Wartozaznaczyć,żetakich
miastjestwPolscetylkopięć:Warszawa,Kraków,Łódź,Wrocław,Poznańimieszkawnichokoło
4,4milionaobywatelikraju.
