Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Początkisocjologiirodzinyjakosubdyscyplinynaukowej
27
XIXwiekudolat20.i30.wiekuXX.Stanowiskatejednakdasiępogodzić,jeśli
historięsocjologiirodzinyprzedstawisięwodniesieniudo-popierwsze-teorety-
kówibadaczy,którychmożnauznaćzaprekursorówtejdyscypliny(którzywwięk-
szościbyliautoramieuropejskimiipisali-takżeorodzinie-wXIXwieku),apo
drugie-procesuinstytucjonalizacjisocjologiirodzinyjakodyscyplinynaukowej
(któryzkoleizwiązanyjestzeStanamiZjednoczonymiizlatami20.-30.XXwieku).
Socjologiarodziny–prekursorzy
DavidPopenoe(1988)zaprekursorskichteoretykówsocjologiirodziny(choć
moimzdaniemlepszebyłobytuokreślenie:prekursorównaukowegonamysłu
nadrodziną)uznajeniekwestionowanychojcówsocjologii:Auguste’aComte’a,
Emile’aDurkheima,GeorgaSimmela,MaxaWeberaorazKarolaMarksaiFryderyka
Engelsa.DotejgrupyPopenoedopisujetakżeewolucjonistów:CharlesaDarwina,
HerbertaSpenceraorazFrédéricaLePlay.Moimzdaniemwartoturównieżwy-
mienićantropologaLewisaH.Morgana.Zpewnościąlistęautorów,którychmożna
uznaćzaprekursorówdlanaukowegonamysłunadrodziną,trzebabyjeszcze
uzupełniać,np.opsychoanalityków(przedewszystkimSigmundaFreuda),an-
tropologów(przedewszystkimBronisławaMalinowskiego)(zob.Tyszka1974)
orazhistoryków4.WartotakżewspomniećopracachCharlesaHortonaCooleya
dotyczącychrozwojuosobowości(m.in.rolimatki)imechanizmuuspołecznienia
wgrupachpierwotnych.
Niżejkrótkoopisujęgłównezałożeniadotycząceżyciarodzinnegoprzyjmowane
przezkilkuwymienionychwyżejautorów,którychkoncepcje-wmoimprzeko-
naniu-miały,awwieluprzypadkachwciążmająistotnywpływnafamiliologię
jakosubdyscyplinęnaukową.
AugusteComte
JakpodkreślaJerzySzacki:nSystemComte’atoprawdziwysystemnadsyste-
mami,obejmującybodajwszystko,cokolwiekmogłointeresowaćwykształconego
człowiekatamtychczasów,izbudowanyzpedantycznątroskąoto,abykażdy
szczegółbyłnależycierozwiniętyipowiązanyzcałością”(2003:251).Zewzględu
natakwielowątkowepodejścieComte’adoanalizowaniarzeczywistościspołecznej
byłobyzaskakujące,gdybyżycierodzinnezostałoprzezniegopominięte.Taksięnie
stało,wręczprzeciwnie-rodzinazostałauznanaprzeztegoautorazapodstawowy
składnikspołeczeństwa.JakpodkreślaDavidPopenoe(zob.1988:13),powołując
sięnaRobertaNisbeta,choćAugusteComteniejestznanyakuratzewzględuna
4Jakpodkreślająm.in.Demo,AlleniFine(2000),jednązgłównychzasłughistorykówspo-
łecznychdlasocjologiirodzinybyłopodkreślanieróżnorodnościformżyciarodzinnego.
