Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Platon,Prawa
zdolnośćowejwładzydozrzeczeniasięsuwerennościnarzeczwyrażonego
wprawieosądurozumu.
Jakiemechanizmynależywkomponowaćwstrukturywychowawcze
ipolityczne,bychronićspołecznośćprzedtakrozumianymbrakiemra-
cjonalności,topytanie,które,zainicjowaneprowokacyjniewPolitei(za-
chęcającejraczejdostudiówwAkademiiniżdotworzeniaustrojówdo-
skonałych)11,dyskutowanewPolityku,zajmowałoPlatonadokońcażycia.
Wostatnimjegodialogu,wPrawach,uzyskujeonoodpowiedźwpostaci
długiejnrelacjinażywo”zprzebieguwychowaniaprawodawcyorazsłużą-
cegosprawdzeniuiwypróbowaniu(elenchos)
12
jegokompetencjiikondycji
moralnejprocesutworzeniaprawdlaplanowanejkoloniinaKrecie.Ścisła
zależnośćmiędzyzdolnościądorządzeniaidopoddaniasięrządomprawa
jeststałymmotywemdialogu13,rozwijanymwróżnychkontekstach,które
wedlePlatonamusiuwzględnićmiarodajnarefleksjaprawno-polityczna.Są
nimi:psychologiamoralna,badającazwiązekmiędzyuczuciamiirozumem
(ks.I-II),historiażyciapolitycznego,odsłaniającastałecechypolityczności
(ks.III),teoriaprawa,uzgadniającafunkcjęprawazmożliwościamiiogra-
niczeniamiludzkiejnatury(ks.IV),oraz-jakosprawdzenieadekwatności
teoriiprawadorealiówludzkiegożyciaiukazaniemetodprawodawstwa
-porządekspołecznyiadministracyjny(ks.V-VI,VIII,XII),struktury,
formyitreściwychowawczewrazzprawemzwyczajowym(ks.VII),penolo-
gia(ks.IX),stosunkimiędzyludzkie(ks.XI,XII),wreszcieteologia(ks.X),
wktórejPlatonnietylkoutożsamiarozumnązasadęrzeczywistości,będącą
nsamoporuszającymsięruchem”ipierwszymporuszeniemwszechrzeczy,
zboskością
14
,leczczyniprzejawemrozumnościwczłowiekunieustanny
procesuczeniasięireorientowaniaswychskłonnościkutożsamemuzcnotą
szczęściu.Gdyżżycietoruch,ażycierozumnetoruchnwedleporządku”
,
nwedlejednegostosunkuijednejzasady”-logosu15,zwanegonaobszarze
etyczno-politycznymcnotą.
NiejednegoczytelnikadialogówPlatona,azwłaszczaczytelnikaPolitei
będącegohomouniuslibri,możewięczaskoczyćto,żeumiejętnośćpolitycz-
naiprawodawczaniesprowadzasiędopoznanianiezmiennych,boskich
11Monoson2000:125-137.
12702b.
13Wprostzapowiedzianyonjestw643e6.
14894c,896b,897b.
15898a-b.
