Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
CzęśćI—Ogólneprawoautorskie
prawanadobrachniematerialnychpowinnyobejmowaćnietylkoaspekty
majątkowe,lecztakżeosobistezwiązanezestworzeniemutworu.Zaczęto
podkreślaćodrębnośćutworujakodobraintelektualnegoijakonośnikama‑
terialnegotegoutworu.Wysuwanopostulat,abyprawoautorskietraktować
niejakoprawonarzeczy,leczjakoprawozwiązanezosobątwórcy10.Po‑
trzebauwzględnieniawteoriiprawaautorskiegoprawosobistychtwórców
stałasięprzyczynąodejściaodkoncepcjiwłasności.Początkowopodwójny
charakterprawautorskichbyłmocnoakcentowanyworzecznictwieiwe
francuskiejliteraturzeprawniczej11.Zczasemtakżewinnychkrajachza‑
czętodostrzegaćkoniecznośćtraktowaniaprawaautorskiegowaspekcie
majątkowyminiemajątkowym12.
Skorowpewnymmomencierozwojuprawaautorskiegozaczętodo-
strzegać,iżoboksferyinteresówmajątkowychautoranależychronićrów-
nieżsferęzwiązanąściślezjegoosobą,zupełnienaturalnewydajesiępo‑
stawieniepytania,czyobietesferynależytraktowaćrozłącznie,czyteżjako
pewnąnierozerwalnącałość.Potrzebaodpowiedzinatakpostawionepyta‑
niespowodowaławykształceniewpierwszejpołowieXXwiekuwprawie
autorskimteoriimonistycznejidualistycznej.
Charakterystycznymprzykłademteoriimonistycznejjestniemieckie
prawoautorskie.TeoriętęilustrujepoglądniemieckiegouczonegoEugena
Ulmera13;zgodnieztympoglądemprawoautorskiejakocałośćwywodzi
sięzewspólnegokorzenia—twórczości.Poszczególneuprawnieniamająt‑
koweiosobistewyrastajązjednegopniaipozostająnierozerwalnącałością.
Uprawnieńocharakterzeosobistymimajątkowymniemożnaprzenieśćna
innąosobę(sąonenieprzenoszalne).Nateoriitejopierasiętakżeaustriackie
prawoautorskie.Niezmiernierzadkowliteraturzedotyczącejprawaautor‑
skiegowskazujesięnaelementymonistycznewpolskimprawieautorskim14.
TeoriadualistycznazyskaławieluzwolennikówweFrancjiiwkrajach
pozostającychpodwpływemjejustawodawstwailiteraturyprawniczej
(naprzykładWłochy,Belgia,Hiszpania).ZatryumfowaławeFrancjinapo‑
czątkuXXwieku.
Zaprzełomowywewspomnianejmateriiuznajesięwyrokz25czerwca
1902rokuwsprawieLecoq.Byłotoorzeczeniedotyczącepodziałumałżeń‑
skiejwspólnościustawowej.Sądmusiałrozstrzygnąć,czyprawaautorskie
stanowiączęśćwspólności,czynie.Wyroktendotyczynastępującegostanu
10Por.uwagiP.Rechtadotyczącetzw.teoriipersonalistycznych.P.Recht:Ledroit
d!auteur…,s.56—58.
11Ibidem,s.75.
12Przykładowozob.koncepcjętzw.DoppelrechtJ.Kohlera.Ibidem,s.75—82.
13E.Ulmer:Urheber-,undVerlagsrecht.Heidelberg1951.
14Zob.A.Dietz:DualisticandMonisticElementsinModernPolishCopyrightLaw.In:
SärtryckurFestkriftillGunnarKarnel.Stockholm1999,s.127—134.
