Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Historiarozwojuprawaautorskiegoikoncepcjiautorskichprawosobistych
PrzemyśleniaKantanatematistotyprawaautorskiegostanowiłypo-
czątkiteoretycznychrozważańnadosobistymaspektemprawaautorskiego
—wszczególnościjednegozokreślonychpóźniejjakoprawoosobiste,pra-
wadodecydowaniaopierwszejpublikacjiutworu.Stanowiąonezjednej
stronynowatorskiepodejściedotegozagadnienia(choćograniczonejedynie
doutworówliterackich),zdrugiejzaśobrazują,jakogromnąewolucjęprze-
szłoodtamtegoczasuchociażbyuprawnieniedointegralności(traktowane
przezKantajakoprawoprzysługującepubliczności,społeczeństwu—nie
zaśautorowi
59
—wodniesieniudowydawcy,którymiałobowiązekwier-
nieprzedstawiaćUprzemówienie”twórcy),nimotrzymałoobecnykształt
60
.
MyślKantazostałanastępniewdrugiejpołowieXIXw.rozwinięta
przezJ.C.Bluntschliego,któryreprezentowałpogląd,żeprawoautorskie
jestprzedewszystkimprawemocharakterzeosobistym,aelementyprawa
majątkowegomająznaczeniedrugorzędne.Takieujęciecharakterupra-
waautorskiegobyłorozwijanepóźniejprzezG.BeseleraiM.Lange,ana-
stępnieprzezF
.Dahna
61
.Tenostatnitakokreśliłistotęprawaautorskie-
go:Uprawoautorskieujęteprawnofilozoficznieukazujesięjakouznane
przeznaszporządekprawnywnajwyższymstopniuosobisteprawopro-
ducentawytworuducha,dowyłącznegoinieograniczonegodysponowania
nim.Faktycznąpodstawątegoprawastanowipoprostunieporównywalny
zżadnyminnymstosunekproducentadoproduktu,vinculumspirituale,któ-
ryłączytenżepodmiot—iżadeninny—zprzedmiotem.Ztegowynika
już,żechronionewtensposóbprawojestwnajwyższymstopniuosobiste,
równieżprzezwolęsamegotwórcyniemogącebyćprzeniesionymnaosobę
59
Ibidem,s.152.
60
I.Kant,VonderUnrechtmäßigkeit...,s.143pisze:UKunstwerke,alsSachen,könnendagegennach
einemExemplarderselben,welchesmanrechtmäßigerworbenhat,nachgeahmt,abgeformtund
dieKopienderselbenöffentlichverkehrtwerden,ohnedaßesderEinwilligungdesUrhebersih-
resOriginalsoderderer,welcherersichalsWerkmeisterseinerIdeenbedienthat,bedürfe.Eine
Zeichnung,diejemandentworfenoderdurcheinenanderenhatinKupferstechenoderinStein,
MetalloderGipsausführenlassen,kannvondem,derdieseProduktekauft,abgedrucktoderab-
gegossenundsoöffentlichverkehrtwerden;sowiealles,wasjemandmitseinerSacheinseinem
eigenenNamenverrichtenkann,derEinwilligungeinesandernnichtbedarf”.Idalej:UDennsie
isteinWerk(opus,nichtopera,alterius),welcheseinjeder,deresbesitzt,ohneeinmaldenNa-
mendesUrheberszunennen,veräußern,mithinauchnachmachenundaufseineneigenenNa-
menalsdasseinigezumöffentlichenVerkehrbrauchenkann.DieSchriftabereinesandernistdie
RedeeinerPerson(opera);undder,welchersieverlegt,kannnurimNamendiesesandernzum
Publikumredenundvonsichnichtsweitersagen(...)”,H.Hubmann,ImmanuelKants...,s.150.
61
F
.Dahn,ZurneuestenDeutschenGesetzgebungüberUrheberrecht,1871ZeitschriftfürGesetzgebung
undRechtspflegeinPreußenmitbesondererRücksichtaufdieDeutscheGesetzgebung,s.1–74;
F
.Dahn,DeutschesRechtsbuch,Nürglingen1877,s.110–126.
34
