Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.NiemieckanaukaprawaautorskiegowXIXw.
trzeciąaniteżpozbytym,aniteżdziedzicznym;tylkosamowykonywanie
zawartychwtymprawieuprawnieńmożezostaćwoląautora(...)lubna
mocyustawy(...)przeniesionenainnąosobę”
62
.K.Gareis—uczeńiprzy-
jacielDahna—rozwinąłipogłębiłrozważaniaswojegomistrza,awod-
niesieniudoniektórychzagadnień(jakchoćbydokwestiiprzenoszalności
prawaautorskiego)zanegowałjegownioski.W1877r.opublikowałarty-
kuł
63
,wktórymprzedstawiłróżneinterpretacjepojęciaUprawaosobistości”
prezentowanewówczesnejliteraturzeprawniczej,anastępniepodjąłpróbę
zaszeregowaniakoncepcjiosobowości,najakienatrafiłwczasiepracynad
tekstamiprawnymi.Jegozdaniemkażdyczłowiekmaprawodouznania
swojejosobowościjakotakiej.Wdążeniuposzczególnychludzidouzna-
niaichosobowościprzezdziałalnośćichduchowychicielesnychsiłnależy
odróżnićtrzyelementy.Popierwsze,egoistycznedążenieludzidoczynie-
niawszystkiego,abyzapewnićsobiemożliwienajwygodniejszeżycie,co
wyrażasięwujęciuprawnymwtzw.Existenzerhaltungsanspruch.Podrugie,
wyżejstojącedążenieludzidozapewnieniasobieuznaniaswojejindywi-
dualności,cowyrażasięwżądaniuuznaniaiochronyprawnejnietylko
nazwiska,aleiwiążącejsięztymnazwiskiemgodnościjednostki.Iwreszcie
potrzecie,najwyżejocenianedążenieposzczególnychjednostekdouznania
rezultatówichindywidualnychdziałańzaichświadczenia,cowyrażasię
wróżnorakichprawachnadobrachniematerialnych
64
.Wrezultacieodkrył,
żewszystkieteprawasąUprawamiosobowości”(RechtderPersönlichkeit),
którychUprzedmiotemjestosobowośćsamawsobie”,aponieważsztukajest
bezpośrednimwyrazemosobowościtwórcy,Gareiszaklasyfikowałprawo
dodziełliterackichiartystycznychdogrupytzw.Individualrechte
65
.
Największyjednakwpływnarozwójteoriiprawaautorskiegojako
prawaosobowości,anastępnienawypracowaniemonistycznejkoncepcji
62
URechtsphilosophischbetrachteterweistsichdasUrheberrechtalsdasvonunsererRechtsordnung
anerkanntehöchstpersönlicheRechtdesProduzenteneinesGeistesprodukts,überdasselbeaus-
schließlichundunbeschränktzuverfügen.DertatsächlicheGrunddiesesRechtsisteinfachdasmit
keinemanderenVerhältnisvergleichbareVerhältnisdesProduzentenzudemProdukt,dasvincu-
lumspirituale,welchesdiesesSubjekt—undkeinanderesdenkbares—mitdiesemObjektver-
bindet.Darinliegtschon,daßdashieraufgestützteRechteinhöchstpersönliches,auchdurchden
WillendesUrhebersselbstnichtaufeinenanderenübertragbares,wederzuveräußerndesnochzu
vererbendesist;nurdieAusübungeinzelnerindiesemRechtenthaltenerBefugnissekanndurch
denWillendesUrhebers(...)oderdurchGesetz(...)aufanderePersonenübertragenwerden”.
63
K.Gareis,DasjuristischeWesenderAutorrechtesowiedesFirmen-undMarkenschutzes,Archivfür
TheorieundPraxisdesAllgemeinenDeutschenHandels-undWechselrechts1877,s.185–210.
64
M.Rehbinder,FelixDahnundKarlGareiszurTheoriedesUrheberrechts,UFITA1995,nr129,s.80.
65
Ibidem,s.69in.
35
