Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Częśćpierwsza.Zagadnieniaogólne
Wostatnichlatachdajesięzauważyćtendencjęzmierzającądozmniejszeniazna-
czenianormatywnegorozróżnieniaprawacywilnegoihandlowegonarzeczrozwoju
jednolitejregulacjiobrotugospodarczego.Trudnejestznalezienieprecyzyjnychkry-
teriówpozwalającychnajasnerozróżnienieprawacywilnegoihandlowegonapłasz-
czyźnieustawodawczej.
Przyocenierelacjipomiędzyprawemcywilnymihandlowymnależymiećnauwadze
proceshistorycznegokształtowaniasięobutychgałęziprawa,aprzedewszystkimich
wspólneźródło,jakimjestprawoprywatne.Podziałnaprawoprywatneipubliczne,
wyraźnieistniejącywokresiemiędzywojennymorazakceptowanyprzezprzedstawi-
cielidoktryny,zostałodrzuconypoIIwojnieświatowejprzedewszystkimzapomocą
argumentu,żewkażdejgałęziprawa,zróżnymjedynienasileniem,mamydoczynie-
niajeśliniezbezpośredniąochroną,toconajmniejzzaangażowaniemwochronęin-
teresupublicznego.Biorącjednakpoduwagętradycyjnedilerentiaspecifcapodziału
naprawopubliczneiprywatne,opartenaczterechkryteriach:
1)interesupodlegającegoochroniewświetledanejregulacjinormatywnej-pu-
blicznyczyprywatny;
2)stronpowstającegostosunkuprawnego-czyjednąznichjestorganpaństwowy;
3)relacjipomiędzystronami-równorzędnośćczypodporządkowanie;
4)sposobuochrony-zurzęduczynapodstawieindywidualnegodziałaniadanego
podmiotu,np.uruchomieniesystemuprzymusupaństwowegowceluwyegze-
kwowanianależnegoświadczenia,
należystwierdzić,zarównoprawohandlowe,jakicywilnemieszcząsięwpojęciu
prawaprywatnego.
Osiągniętewdrodzedługotrwałejewolucjiwyodrębnienieprawahandlowegoswójosta-
tecznywyrazznalazłowdwóchkodyfikacjachXIX-wiecznych:Codedecommercez1807r.
iniemieckimkodeksiehandlowym(HGB)z1897r.,statuującychdwapodstawowekryte-
riaodrębnościprawahandlowego:obiektywne(Codedecommerce)isubiektywne(nie-
mieckikodekshandlowy,HGB).Należyprzytympodkreślić,nigdywżadnymzewska-
zanychsystemówwyodrębnienietoniedoprowadziłodonegacjiconajmniejsubsydiarnej
zastosowalnościnormcywilnoprawnychdoregulacjistosunkówgospodarczych.Można
zaryzykowaćpostawienietezy,wskazanekryterianietyleokreślałyformalnąodrębność
prawahandlowego,ileprzedewszystkimdecydowałyokolejnościstosowanychregulacji
prawnychprzyoceniekonkretnegostosunkuprawnegopoddawanegosubsumcji.
Charakterystycznadlaobudziedzinprawa-zarównoprawacywilnego,jakihandlo-
wego-wspólnametodaregulacjispowodowała,żenigdynieistniałarzeczywistaich
przeciwstawność.Zdrugiejjednakstronyzawszemożnabyłodostrzecswoistąauto-
nomicznośćkonstrukcjiprawnohandlowych.Wtymsensieprawohandloweprzed-
stawiasięjakowyodrębnionadziedzinaprawacywilnegopowszechnego(prywat-
nego)inieprzeczytemuprzyjętawart.1ustawyz23.04.1964r.-Kodekscywilny
(Dz.U.z2020r.poz.1740zezm.)koncepcjajednościKodeksucywilnego.
JózefOkolski,DominikaWajda