Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
POJĘCIEPROBLEMUSPOŁECZNEGOWHISTORIISOCJOLOGIIIPRACYSOCJALNEJ
21
łowaniawielkiejliczbyludzidozmianydominującychinstytucjiwspołeczeństwie”
(Bash,1995).WkontynentalnejEuropieruchyspołecznebyłyzgodnezpojęciem
zmianyspołecznejisłużyłyjakostrategiegłębokiej,gwałtownejiokresowejzmiany
podstawowychinstytucjispołecznych.Amerykańskiepodejściebazującenareformi-
zmiespołecznymzostałoprzezBashaskonfrontowanezeuropejskim,opartymna
zmianierewolucyjnej(albospołecznejrekonstrukcji).
Bashdokonałporównaniatychdwóchkoncepcji;najważniejszewynikitegopo-
równaniaprzedstawiaTablica1.
Tablica1.żnicepomiędzyproblemamiaruchamispołecznymi
PROBLEMYSPOŁECZNE
1.Ujęciesynchroniczne
2.Analizastabilnychelementówstruktury
3.Ukrytedysfunkcje
4.Brakdoskonałości,„skazy”,problemy
5.Rehabilitacjajednostekjakopodstawowy
6.Historiazastąpionaspołecznąbiografią(„mi-
7.Woluntarystycznynominalizm
8.Bliskiezwiązkimiędzywiedząpotoczną
9.Problemyspołecznesądobrymcelem
wzdrowymspołeczeństwie
zabiegkorekcyjny
krohistoria”)
anaukową
iobiektembadańempirycznych
(nastawienieempirycystyczne)
RUCHYSPOŁECZNE
1.Ujęciediachroniczne
2.Analizaprocesuidynamikispołecznej
3.Jawnedysfunkcje
4.Poważnezaburzeniawrównowadze
5.Całościowazmianaspołeczeństwa
6.Znaczenieczynnikówhistorycznych
7.Deterministycznyholizm
8.Dystynkcjemiędzywiedząpotoczną
społecznej
(„makrohistoria”)
anaukową
Źródło:opracowaniewłasnenapodstawieBash(1995).
ZaBashem(1995)przyjmuję,żesocjologiaproblemówspołecznychjestproduktem
amerykańskichbadaczy,chociażsamopojęciejakzostanietoprzedstawionewna-
stępnympodrozdzialezostałostworzoneiznalazłozastosowaniewEuropiekońca
XVIIIipoczątkuXIXwieku.Znaczeniesocjologiiamerykańskiejwtejszczegółowej
dziedziniewidocznejestrównieżwnajnowszympodręcznikuproblemówspołecznych
(Ritzer,2004),którywczęściteoretycznejkoncentrujesięwyłącznienapracachnapi-
sanychwUSA.Ouznaniudorobkusocjologówamerykańskichprzezichkolegówze
„StaregoŚwiata”świadczyrównieżfakt,żewpodstawowymniemieckimpodręczniku
problemówspołecznychrozdziałteoretycznybazujeprzedewszystkimnaautorach
amerykańskich(Albrecht,Groenmeyer,Stallberg,1999).PodobnieczyniGliński
(1996),omawiającmiejscekonstrukcjonizmuwteoriisocjologicznej,atakżesocjolo-
gowiezIndii(Ahuja,2003)iAustralii(JamrozikiNocella,1998)wrozdziałachpo-
święconychrozwojowiteoriiproblemówspołecznych.Znamiennyjestfakt,żebardzo
wieluwybitnychsocjologówamerykańskichmawswoimdorobkuprzynajmniejjedną
książkęzatytułowanąSocialproblems(issues).Wymieniętuprzykładowotakienazwi-
ska,jak:JamesColeman(2002),HowardBecker(1966),SamuelEisenstadt(1964),