Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Celkształceniajakoelementprocesudydaktycznego
NiedoskonałośćtaksonomiiBlooma,atakżejejniepełność(brakopisudzie-
dzinypsychoruchowej)skłoniłapedagogównacałymświeciedojejulepszania
itworzeniawłasnychpropozycji.NajpopularniejsząwPolscestosowanąrów-
nieżwnauczaniubiologiiramowątaksonomiącelównauczaniajesttaksonomia
ABC,czylitazaproponowanaprzezBolesławaNiemierko.Wyróżniaonatrzy
głównepoziomycelównauczania,tj.:wiadomości,umiejętnościorazpostaw,
przyporządkowującimodpowiedniekategorie(tab.1.1)24.
Tabela1.1.Taksonomiacelównauczania
I.Wiadomości
II.Umiejętności
Poziomcelównauczania
A.Zapamiętaniewiadomości
B.Zrozumieniewiadomości
C.Stosowaniewiadomościwsytuacjachtypowych
D.Stosowaniewiadomościwsytuacjach
problemowych
Kategoriecelównauczania
Źródło:B.Niemierko,Celekształcenia,[w:]Sztukanauczania,s.13.
AdA.Zapamiętaniewiadomości-tenetapzostajeosiągnięty,gdyuczeń
jestwstanieodszukaćwpamięci,sprawdzićkompletnośćiuzupełnić,przed-
stawićlubwykorzystaćwdziałaniupraktycznym:terminy,fakty,prawaiteo-
rienaukoweczyteżzasadydziałania.Uczeńniepowinienmylićichzesobą
izniekształcać.Przyokreślaniucelówtejkategoriiużywasięczasowników,tj.:
wymienićelementy,podać,określić,zdefiniować,zidentyfikować,wyliczyć.
AdB.Zrozumieniewiadomościoznacza,żeuczeńpotrafiprzedstawićje
winnejformie,niżjezapamiętałiuczynićpodstawąprostegownioskowania.
Natympoziomiewymaganesąoperacjemyślowe,tj.tłumaczenie(przekazanie
wiadomościwłasnymisłowami),interpretacja(streszczeniewiadomościipo-
równywanieichzinnymi)orazekstrapolacja(przeniesienieopisuzjawiskana
innesytuacje).Czasowniki,któremogąbyćużyteprzyokreślaniucelówtej
kategoriito:wyjaśnić,scharakteryzować,streścić,rozpoznać,rozróżnić,uza-
sadnić,zilustrować.
AdC.Stosowaniewiadomościwsytuacjachtypowychoznaczaopanowa-
nieprzezuczniaumiejętnościpraktycznegoposługiwaniasięwiadomościami
wedługpodanychmuuprzedniowzorów.Czasownikiużywaneprzyokreślaniu
celówtejkategoriito:wykonać,rozwiązać,zastosować,skonstruować,porów-
24
B.Niemierko,Celekształcenia,[w:]Sztukanauczania.Czynnościnauczyciela,red.K.Kru-
szewski,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1991,s.13.
