Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MED|AJAKOEKSTENSJE
37
kazywanychtreści)
32
.Nietylkoniepanujemynadśrodowiskiem(techniką),ale
nawetniejesteśmygowstaniepoznać.Środowisko,wktórymżyjemy,jestdlanas
niedostrzegalne–umożliwianatomiastdostrzeżenieśrodowiskaodchodzącego
wprzeszłość.(McLuhan,2001:309,332;2004b:114-115;zob.Fiut,2006:11-12;
Goban-Klas,2005:17;Kłos,2006:17-21;Mersch,2010:116).
Taostatniatezaprzyjmowanajestnawetprzezbadaczykrytycznieodnoszą-
cychsiędodeterminizmutechnologicznego.FilozofJanKłos(2006:19)dowodzi,
żeflMediumraczejstwarzaokazjędopewnychzachowań,aniżelideterminuje
zachowanieodbiorcybezjegoudziałuitojeszczedeterminujewsposóbtotalny.
TrzebanatomiastzgodzićsięzKanadyjczykiem,iżkorzystaniezmediumwy-
przedzarefleksjęnadjegooddziaływaniem,coteżutrudniajegowłaściweprzy-
swojenie”
.ZkoleijednakMersch(2010:126-127)uznajezasłabośćkoncepcji
McLuhanawłaśnieto,coonsamuważałzatypowedlaogółu:retrospektywne
podejście,czyliocenianie,omawianiepewnychmediów(itworzonychprzeznie
kultur)zpunktuwidzeniainnychkultur,głównietychpóźniejszych.
Relacjamiędzytechnologiąapotrzebamijestprzezwielubadaczyujmowana
wsposóbznaczniebardziejzniuansowanyniżuMcLuhana
33
.Jestjednakfaktem,
żewjakiejśmierzerzeczywiścietechnikawytwarzazapotrzebowanienasamą
siebie.DeKerckhoverównieżdowodzi,żenowatechnika,gdyjużzostanieprzy-
jęta(coopóźniająniekiedym.in.względypsychikispołecznej–społeczeństwo
musibyćprzygotowanenaprzyjęcienowejtechniki),stajesięnierazfetyszem
–dbamy,bynaszeosobisteurządzenia,np.komputeryprzekraczałypotrzebne
moce.Wpływaprzytymnanaszsystemnerwowy;istniejąflpsychotechnologie”
,
któreflemulują,rozszerzająiwzmacniająmocnaszegoumysłu”
.Taknaprzykład
telewizjatoprzedłużenieoczu(iuszu)domiejsc,zktórychpochodząobrazy.(de
Kerckhove,2001:-22-24;zob.Goban-Klas,2004:127;Wiejak,2001:222-224).
Istotnejestprzytymoddziaływaniesamejtechnologii,anieprzenoszonych
przezeńinformacji.McLuhandowodził,żetreśćprzekazuniemawpływuna
kształtowanieumysłuczłowieka
34
iwięzimiędzyludźmi;decydujeturodzajme-
32
33
34
Naciskającpilota,dokonujemyautostymulacji–stosowanyjestwtymkontekścietermin
fltelemasturbacja”
.(Szlendak,Kozłowski,2008:127).
AmerykańskihistorykDanielJ.Boorstin(1914-2004)wskazywał,iżnp.telefonułatwiał
czynności,któreitakbyływykonywane.Telewizjanatomiastbyłaczymśzupełnienowym.
Zaskoczyłaludzkość,tworzącwłasnyrynekiprzekształcającświat.(Boorstin,1995:378).
Oilesamochódniezwiększyłilościczasupoświęcanegonapodróże(możnatylkobyło
dziękiniemuprzebyćwiększąodległość),otyletelewizjazwielokrotniłaczaspoświęcany
narozrywkę.
McLuhan(2001:532)dowodził,żeflSametechniki,niezależnieodichtreści,wywołują
uswychużytkownikówpewnetendencjewdziałaniupółkulmózgu”
.Naprzykładuczło-
wiekaczytającegoksiążkęfalemózgowesąszybsze,niżgdyoglądaontelewizję–następuje
tuspowolnienie,apo2minutachstanalfa–relaks,dekoncentracja(niezależnieodtego,
cosięogląda).
