Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
SPRAWCŻOśćMED|ÓW
dium.Wswejnajsłynniejszejformulestwierdził,żeflprzekazemjestprzekaźnik”
(themediumisthemessage35);inaczejmówiąc,tośrodekprzekazujestprzesła-
niem–samaenergiasłużącaprzekazaniuinformacjijestinformacją.Treścią,czy
teżzawartościąprzekaźnikajestinnyprzekaźnik,np.treściąksiążkiczytelegrafu
jestdruk,druku–pismo,pisma–mowa;treściąmowyjestprocesmyślowy.
(McLuhan,2004b:39-40;zob.Fiut,2006:18;Mersch,2010:112-114)36.
Tezętęfalsyfikujesię,wskazując,żeniedasięzredukowaćtreściprzekaźnika
doinnegoprzekaźnika.ZarzucasięMcLuhanowi,iżzatrzymujesięnamowie,
pomijającfakt,żetreściąmowyjestmyśl,którejtreściąniejestjużżadeninny
przekaźnik.Pozatymmyślenieniejestprzekaźnikiem;jeżeliwięczawartością
mowyjesttreść,anieinnyprzekaźnik,tomimotego,żetreśćnastępnychprze-
kaźnikówbędziemyuważalitylkozainneprzekaźniki,itakichzawartościąbędzie
treść.Wostatecznejkonsekwencjizawszeprzekazująonemyślenie.Wistocie
jednakMcLuhandowodził,żetreściąmowyjestaktualnyprocesmyślowy,nie-
mającycharakteruwerbalnego.(Wiejak,2001:219).
PodobniejakMcLuhan,takżePostmantwierdził,żetechnologiekomuni-
kacyjne,np.pismo,niesąneutralne,nieprzynosząpożytkulubszkodyjedynie
wzależnościodsposobuużycia.Dowodził,flżestrukturatechnologiiwznacz-
nejmierzedeterminujesposóbjejużycia–żejejfunkcjawynikazjejformy”
.
(Postman,2004:19).Wkażdymnarzędziutkwiąpewnezałożeniaideologiczne,
predyspozycjadotworzeniaokreślonejwizjiświata,specyficznegowartościo-
wania,czyselekcjidanych–flwkażdystworzonyprzeznasinstrumentwbu-
dowanajestidea,którawykraczapozafunkcjęsamejtejrzeczy”
.(Postman,
2002:33).Mówiącinaczej,mediasąepistemologią:fldefinicjeprawdywywodzą
się,przynajmniejczęściowo,zcharakteruśrodkówkomunikacji,przezktóre
przenoszonajestinformacja”
.(Postman,2002:37).Każdatechnologia37posia-
daskłonność,predyspozycjędopewnegosposobuużytkowania.Niemożebyć
wpełnineutralna;rozwijasięwedługwłasnegoporządku.Naprzykładprasa
drukarskamogłateoretyczniebyćużywanatylkodoreprodukowaniaobrazów,
alejednakflmiaławyraźnątendencjędozastosowaniajakomediumjęzykowe”
.
(Postman,2002:127).
35
36
37
Formułata,oczympiszędalej,zmienianabywaprzezużyciesłowamassage,aniemessage;
wtymujęciumediumjestmasażem.
WedługMitchella(2011:101)McLuhanmiałrację,twierdząc,żezawartościąmediumjest
innemedium,alemyliłsię,sądząc,żezawszepoprzednie,np.powieśćtozawartośćfilmu,
afilmtozawartośćwideo.Obrazy–stanowiąceprzedmiotzainteresowaniaMitchella–
egzystująwmediachimogąsięprzemieszczać,np.obrazwerbalnymożesięodrodzić
wmalarstwie.
Postman(2002:126)rozróżniałtechnologięimedium–toużytekczynionyztechnologii.
