Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wprowadzenie
Kategorie,jakimioperujeteoriaoralizmu,niewyczerpująjednakproblemu
oralności.Pomijasięwnichistotękomunikacji-dźwięk.Dźwięk,którywłaści-
wiestanowi(jakodziejącesięzdarzenie)definicjęoralności:vCzyminnymjest
wgruncierzeczyoralność,jeślinieruchemustjednegoczłowiekaskierowanym
wstronęuszuinnegoczłowieka[ś]”88.Niemożnośćzajmowaniasięprocesem
spontanicznejwymianymiędzynadawcąaodbiorcą,odbywającejsięprzyza-
chowaniujednościczasuimiejsca,E.A.Havelocktłumaczyvmomentalnością”
komunikacjibezpośredniej.Niemylisięontwierdząc,żevteoriaoralizmuoperu-
jekategoriamikomunikacji,aleniekomunikacjispontanicznejinietrwałej,lecz
przechowywanejwustalonychformach”89.Jednakżeto,cospontaniczneinie-
trwałewprzypadkuwarstwybrzmieniowejwypowiedzi,każdorazowopodpo-
rządkowanejestpewnymwzorcomzachowańprozodycznych(czyliustalonym
formom).Sens,istotaustnejmowyniepolegajedynie-jakchceK.Bakuła-na
nieustrukturowaniuiniepowtarzalności90,aletakże-amożeprzedewszystkim
-naodtwarzalnościpewnychutartych(przezcozrozumiałychdlainterlokuto-
rów)schematówbrzmieniowych.Wzwiązkuztymmożliwewydajesięrozwinię-
cieniejakoszóstegoobszarubadańnadoralnościąwwymiarzeprozodycznym,
wktórymobserwacjetekstuwybrzmiałegomogłybyprzebiegaćnaconajmniej
dwóchpłaszczyznach-dotykającproblemunadawaniaiodbieraniakomunikatu.
Obydwabieguny-jakiestanowiąnadawcaiodbiorca-spajapytanieoistotę
dźwiękuprzekazującegosenskomunikatuwsytuacjinadawczejiodbiorczo-
-nadawczej.Obserwacjaobrazuakustycznego,będącegozjednejstronyefektem
jedyniekomunikatywnegoodczytaniatekstuprzezjegoautora,zdrugiejzaś
stanowiącegorezultatrozszyfrowania,czyteżzinterpretowaniacudzegotekstu,
unaoczniaprocestworzeniaznaczeniaprzywykorzystaniuwłasnościbrzmienio-
wychludzkiejmowy.Szczególnieinteresującewydająmisięprzypadki,wktó-
rychkonfiguracjasensumacharakternienormatywny.Naopracowaniezasługuje
równieżkonwencjonalnezastosowanieelementówprozodycznych,wywiedzio-
nenietylezformalnychprawjęzykowych,ilezogólnychprawrządzącychkomu-
nikacją,awszczególnościzobopólnejzależnościgestuimowy.
Napierwotnąpostaćsłowa-stanowiącegopodwalinyegzystencjikulturowej
człowieka-obokmowyżywej(przekazuustnego)składasięrównieżpamięć91.
Całyświatoralnejmyśliopierasięnapowtarzalności.Jeżelikulturaoralnaprze-
stałabypowtarzaćrazzdobytąwiedzę,tanieuchronnieuległabyzapomnieniu92.
Jednaksamopowtarzanieidentycznejformyniejestgwarancjąsukcesu,ponieważ
88E.A.Havelock,op.cit.,s.83.
89Ibidem.
90K.Bakuła,Mówione=pisane:komunikacja,język,tekst,Wrocław2010,s.206.
91Antropologiasłowa.Zagadnieniaiwybórtekstów,red.G.Godlewski,Warszawa
2003,s.11.
92W.J.Ong,op.cit.,s.47.
