Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
23
wistotnysposóbograniczamożliwościrozwijaniawiedzyoralnej.vPotrzebnajest
metodajęzykapowtarzalnego(toznaczyużywającegoidentycznychschematów
dźwiękowych),któregotreśćmożejednakwyrażaćrozmaitezmienneznaczenia.
Mózgnaszychprzodkówznalazłrozwiązanietegoproblemu-przekształciłmyśl
wmowęrytmiczną”93.Dodatkowozapamiętywanieułatwiakoordynacjarytmu
mowyzruchamiciała.M.Jousse,wskazującnazwiązekliteraturyustnejzupo-
rządkowaniemrytmicznym94ułatwiającymzapamiętywanie95,vpokazałintymny
związekmiędzyoralnymiwzorcamirytmicznymi,procesemoddychania,gestem
aobustronnąsymetriąludzkiegociała”96.Udowodniłtymsamym,żewypowiedź
oralnaniemożeistniećautonomicznie,żezawszełączysięzvcielesnymiznaka-
miwizualnymi”97,czyteżwęziej-vzaktywnościąręki”98.Plecenielubukładanie
figurzesznurka,przesuwaniepaciorków,gestyrąkczykołysanieciałatotylko
niektórezprzykładówilustrującychruchciałazwyczajowotowarzyszącywokali-
zacjiwkulturzeoralnej,wktórejvsłowamówionezawszestanowiąmodyfikację
całejsytuacjiegzystencjalnej”99.Wedługetnografówvwpradziejach,rytmiczny
ruch,słowoidźwiękbyłyzesobąściślezespolone,stanowiłyswoistąjedność”100.
Dopieroprzedstawienieżywegosłowawpostaciwizualnejzerwałoodwieczną
więźdźwięku,ruchuiznaczenia,wkonsekwencjidoprowadzającdoznacznych
przekształceńnapolukomunikacyjnychdoświadczeńczłowieka.Oderwanie
tekstuodtowarzyszącegomukontekstu,nieumiejętnośćoddaniapozawerbal-
nychskładnikówwypowiedzi(intonacji,motorykicielesnejmówiących),zu-
bożyłoprzekaz,czyniącgoinformacyjnieniepełnym.Ztegoteżwzględujedna
zgłównychfunkcjipisma,polegająca-jakdowodząR.HarrisiA.Gaur101-na
czystymprzekazieinformacji,niejestmożliwadozrealizowania.Pismo,dostar-
czającvmiarodajnegomodeludlatego,coktośpowiedział,wniewielkimstopniu
dostarczamodeludlatego,comówiącymiałnamyślilubściślej-jakzgodniezin-
tencjąmówiącegolubpiszącegowypowiedźpowinnazostaćpotraktowana”102.
93E.A.Havelock,op.cit.,s.89.
94Rytmakustycznystanowipierwszorzędnądlaoralnościsiłębiologicznądzięki
temu,żejestjednymzbodźców,naktórereagujeośrodkowyukładnerwowy(E.A.Have-
lock,op.cit.,s.90).
95P.Czapliński,op.cit.,s.8.
96W.J.Ong,op.cit.,s.59.
97R.Jakobson,Językainnesystemykomunikacji,[w:]RomanJakobsonwposzuki-
waniuistotyjęzyka1,red.M.R.Mayenowa,Warszawa1989,s.70.
98W.J.Ong,op.cit.,s.99.
99Ibidem,s.100.
100M.Gołaszewska,Estetykapięciuzmysłów,s.157.
101Por.D.R.Olson,Papierowyświat.Pojęcioweipoznawczeimplikacjepisaniaiczy-
tania,Warszawa2010,s.124.
102Ibidem,s.154-155.
