Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wprowadzenie
Jużludompierwotnymbliskiebyłoprzekonanie,żedźwiękniemożeroz-
brzmiewaćbezużyciasiły.W.J.Ongtaktotłumaczy:vFakt,żeludyoralneuwa-
żajązazwyczaj,aprawdopodobniepowszechnie,żesłowomamocmagiczną,
wiążesięwyraźnie,choćbynieświadomie,zeskojarzeniemsłowazmówieniem,
zbrzmieniem,zużywaniemsiły”79.Sprowadzeniemagicznejfunkcjijęzykado
mistycznejbarwydźwiękuuwidaczniasięchociażbywceremoniiuzdrawiania
chorych.Jakdoniosłamożebyćrolasłowawypowiedzianego,relacjonujeB.Ma-
linowski:vCzarownikprzygotowujecośwrodzajuogromnegopojemnika,do
któregobędziewprowadzaćswójgłos;pojemniktenmożnabyzresztąnazwać
pułapkąnagłos.Kładziemagicznąmieszankęzziółnajednejmacie,przykrywa
drugąiwtensposóbjegogłoszostanieschwytanyiuwięzionymiędzymatami.
Podczasrecytowaniaformułymagicznejprzybliżagłowędoszczelinymiędzy
matamiistarasię,abyjegooddechobjąłswymwpływemwszystkiezioła.Prze-
suwaustaodjednegokońcaszczelinydodrugiego,obracaodpowiedniogłową,
wielokrotniepowtarzatesamesłowa,jakgdybychcącniminasycićprzygoto-
wanąsubstancję.Przyglądającsięczarownikowiprzytymzajęciu,obserwując
skrupulatnośćistaranność,zjakąprzekazujesubstancjinajbardziejefektywne
inajważniejszezjegopunktuwidzeniadziałaniewerbalne,widzimy,jakstarannie
izgodniezrytuałempakujepóźniejzaklętezioławpoprzedniojużprzygotowane
rytualneopakowanie,przekonujemysię,jakbardzonaseriotraktowanajestwiara
wto,żemagiaznajdujesięwoddechuiżeoddechtenjestmagiczny”80.
Różnicamiędzypierwotnymikulturamiawspółczesnympostrzeganiem
świataniepoleganatym,żedawniejbyłoobecnewżyciuczłowiekamagicznesło-
wo,adzisiajgojużniema,lecznatym,żewświecieposługującymsięnacodzień
magiąsłowomagicznenietyledoczegośsłużyło,ilepoprostudziałałozvbez-
pośredniąskutecznością”81.Dzisiajsłowomagicznejestpostrzeganeniejako
zdarzenieocharakterzenadprzyrodzonym,leczjedenzelementówegzystencji
kulturowejczłowieka.vWnormalnymspołeczeństwiefunkcjonujeniezliczona
ilośćmitówirytuałówmającychpodłożemagiczne.Tegorodzajudziałania,cho-
ciażniemającerzeczywistejmotywacji,sąpotrzebneludziomdlawytworzenia
atmosferybezpieczeństwairekompensatypsychicznej”82.
Jużodzaraniadziejównuminalnasiłazakotwiczonegowczasiesłowamó-
wionegowynikałazmistycznejbarwydźwięku.WFenomenologiireligii-dzie-
le,któreprzezkontemplacjętajemnicwiaryuwidaczniatajemniceczłowieka
79W.J.Ong,op.cit.,s.56-57.
80B.Malinowski,Etnografcznateoriasłowamagicznego,[w:]Antropologiasłowa.
Zagadnieniaiwybórtekstów,red.G.Godlewski,Warszawa2003,s.241.
81M.Rakoczy,op.cit.,s.49.
82A.Awdiejew,G.Habrajska,Wprowadzeniedogramatykikomunikacyjnej,t.2,
Łask2006,s.134.
