Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
RozdziałI.Badanianadprozodiąmowy
ogólnykierunekzmianwysokościtonuwobrębieosnówodpowiadającychimjed-
nostektonalnych.Natomiastjakośćsegmentówintonacyjnychwydajesięodgry-
waćrolędrugorzędnąprzyorzekaniuoidentycznościintonacjidwuwypowiedzi”
(tamże,s.168-173).Przekonanieotym,żezarównobezwzględne,jakiwzględne
wartościcharakteryzująceczęstotliwościowyprzebiegintonacyjny,atakżewiel-
kościinterwałówwjegoobrębie,niepełniąrolifunkcjonalnejwpolskimsystemie
intonacyjnym,ległoupodstawdystrybucyjnejteoriifunkcjonalnychjednostek
intonacyjnych,wedługktórejdwaintonemyzaliczasiędotejsamejgrupy,jeśli
majątakąsamąstrukturęintonacyjno-akcentową.Wielkościinterwałówwprze-
biegachintonacyjnychwedługM.Steffen-Batogowejzależnesąodzaangażowa-
niaemocjonalnegomówiącegowwypowiedźiniemająwartościsemantycznej.
Przebiegiumiejscowionewgórzeskaligłosuświadcząopodnieceniumówiącego,
wdolnymzakresie-oprzygnębieniu(tamże,s.175-181).
1.2.2.2.Opisintonacjiwkategoriipoziomów
Alternatywnym,wstosunkudowyżejprzedstawionego,sposobemopisuinto-
nacjijestjejopiswkategoriipoziomów.Ujęcietomadługoletniątradycjęwbry-
tyjskiejiamerykańskiejszkolebadańnadintonacją,aobecniezdobywacoraz
większąpopularnośćrównieżwrozważaniachpolskichbadaczy.
Zwolennicytegopodejściaprzyznają,żewprawdzieopisującintonacjęwka-
tegoriachkonturów,łatwiejjestprzyporządkowaćokreślonyprzebiegdoodpo-
wiedniejklasy,aleopistakiniesieryzykozaniedbanianieznacznychiniespodzie-
wanych,choćczęstoistotnych,zmianwysokości(Francuzikiin.2005,s.101).
Wspomnianiautorzywykorzystująmodelopisuintonacjizaproponowanyprzez
W.Jassema(2002),wskazującnajegopraktyczność,podatnośćnamodyfikacje,
możliwośćzastosowanianawetdowypowiedzeńniekompletnychorazłatwość
wykorzystaniaprzezcałyzespółbadawczy.
Womawianymmodeluwyróżniononastępującerelatywnepoziomywysokości
wzakresiemelodiinuklearnej9:superniskixL(extralow),niskiL(low),średniM
(middle),wysokiH(high),superwysokixH(extrahigh).Typowajednostkaskładasię
zdwóchsymboli:pierwszyoznaczasylabęnuklearną,drugisylabęponuklearną.
Wjęzykupolskimmożliwesąnastępującezestawienia:
-melodienuklearnerosnąceostrukturze:rosnącapełnaLH,rosnącaniska
LM,rosnącawysokaMH,rosnącaekstrawysokaHxH,
9
Czyliintonacjirdzennej,charakteryzującejsylabęnuklearną(akcentowanąsylabęwyrazu
niosącegoakcentiktyczny,realny,wedługinnychkoncepcjirematyczny,zdaniowy)orazsylabę
ponuklearną,poakcentową.
