Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Intonacja
29
-melodieopadająceostrukturzeopadającapełnaHL,opadającawysoka
HM,opadającaniskaML,opadającaekstraniskaLxL,
-melodiepłaskie,równeostrukturzeMM.
Pierwszymkrokiemwwyznaczaniumelodiirdzennejjestprzydzielenieporcji
sygnałudofrazyintonacyjnej.Sygnałemzakończeniafrazymożebyćpauza,spa-
dekenergii,łatwosłyszalnamelodianuklearnawefrazachneutralnych,sygnały
wstrukturzerytmicznej,bądźczynnikipozaakustyczne:sytuacja,strukturasyn-
taktycznaisemantycznawypowiedzenia.Następniewyznaczasięsylabęnukle-
arną,poczymoznaczasiępoziomywysokościsylabyakcentowanejipoakcento-
wejwprocesiesłuchaniaposzczególnychsegmentóworazanalizyspektrogramów
iintonogramów(Francuzikiin.2005,s.101-106).
RównieżG.Demenko(1999)wyróżniadziewięćtypówintonacjirdzennej.Wjej
propozycjiniewystępujemelodiarosnącaekstrawysokaHxH,apojawiasięmelodia
rosnąco-opadającaMHL.Autorkazaznacza,żeniewszystkietypyintonacjifunkcjo-
nująwewszystkichjęzykach,pozatymwżnychjęzykachposzczególnetypysą
żnierealizowane.G.Demenkoopisujedoświadczenie,wwynikuktóregoposzcze-
gólnymwzorcomintonacyjnymsłuchaczeprzypisalinastępująceznaczenia:
ML-wypowiedźsucha,rzeczowa,
HL-zaskoczenie,zdumienie,
LM-przymilność,pochlebstwo,
LH-zdziwienie,pytanie,
MH-uprzejmość,kontynuacja,
MM-znudzenie,
XL-opryskliwość,niechęć,
LHL-wylewność,
HM-perswazja,uspokojenie.
Napodstawieuzyskanychwynikówautorkazakłada,żeopisaneprzebiegisą
realizacjamifunkcjonalnychjednostekintonacyjnych(tamże1999,s.57-77).
K.Francuzik,M.Karpiński,J.KleśtaiE.Szalkowska(2005)podjęlipróbę
stworzeniaintonacyjnejbazydanychPoIntdlawypowiedziłspontanicznych
iczytanychwjęzykupolskim.Wynikiprzeprowadzonychprzeznichbadańsuge-
rują,żemelodierosnąceczęściejwystępująwmowiekobiet,opadające-wmo-
wiemężczyzn.Kobietytworządwarazywięcejstrukturznagleopadającądo
bardzoniskichwartościczęstotliwościąpodstawową(głosskrzekliwy,zang.cre-
akyvoice)niżmężczyźni.KobietyczęściejużywająwzorcaLHorazLC,męż-
czyźninatomiastpreferująwzorceMLiHL,LxL.Autorzyomawianegoartykułu
analizowalirealizacjetekstuczytanego,dialoguimonologu.Wtekścieczytanym
niezakończoneczęściwypowiedzeńrealizowanebyłybezspadkumelodiinukle-
arnej,w43%napoziomieHlubxH,w36%zpłaskąmelodiąHH,MM,LL.
MelodianuklearnawypowiedzeniazakończonegomiałapostaćLlubxL.Melodia