Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
RozdziałI.Badanianadprozodiąmowy
zmianyprzebieguF
0.Opróczzmiantegoparametruzaznaczasięumiejscowienie
akcentu.Ostatnietappoleganaustalaniumożliwychidopuszczalnychdladanego
językapołączeństrukturintonacyjnychokierunkurosnącymiopadającym(za:
Botinisiin.2001,s.284-285).
Metodęstylizacjikonturówintonacyjnychopartychnaanaliziepercepcyjnej
zaproponowalirównieżCh.d’AleessandroiP.Mertens(1995).Założeniastwo-
rzonegoprzeznichmodeluopierająsięnatwierdzeniu,żeprzebiegiF
0musząbyć
analizowanezuwzględnieniemwspółwystępującychznimiwłaściwościsegmen-
talnychsygnałumowy.
Dosuperpozycyjnychmodeliintonacjinależąmodele:S.E.G.Öhmana(1967)
iH.Fujisaki(1981;1983;1988;1997),wyodrębniającestałąwartośćminimal-
nączęstotliwościpodstawowejwłaściwejdanemumówcy.Modelemłączącym
wsobiecechysuperpozycjiisekwencjijestmodelJ.‘tHartaiwspółpracowników
(1990)(za:Demenko1999,s.47-49).
1.2.4.Znaczenieintonacji
Badaczezastanawiająsię,czyznaczenieniesioneprzezintonacjęmacharak-
teruniwersalny,czyteżjestwłaściwedanemujęzykowi.Wydajesię,żeto,co
uniwersalne,mieścisięwimplikacjachfonetycznych,to,cospecyczne-lokuje
sięwintonacyjnejmorfologiiifonologii.Częśćbadaczyodrzucapojęcieuniwer-
salnychznaczeńformalnychwintonacji(m.in.Ladd1981).Innizkoleiprze-
konanisą,żeznaczenie,jakieniesiezesobąintonacja,wynikazdwóchźródeł:
zuniwersalnych,ponadjęzykowychkodów,związanychzzjologiączłowieka
orazzformfonetycznych,właściwychdladanegojęzyka,niemającychcharakteru
uniwersalnegoibędącychpodkontroląmówiącegoużytkownikadanegojęzyka
(GussenhoveniChen2000).
1.2.4.1.Biologiczneuwarunkowaniaintonacji
ZnanymreprezentantemtegodrugiegonurtureeksjinadintonacjąjestCarlos
Gussenhoven.Uznajeon,żeuniwersalneznaczenieintonacjiwynikazuwarunko-
wańbiologicznych,którewiążąsięzekspresjąmowywaspekciezmianwysoko-
ścigłosu.Procestenzwiązanyjestzistnieniemtrzechkodów:koduczęstotliwości,
koduwysiłkuikoduwytwarzania.Kodczęstotliwości(thefrequencycode)zwią-
zanyjestzrozmiaremkrtani.Małakrtańzawierakrótkieicienkiefadygłosowe,
któredrgajązwiększączęstotliwością.Wysokigłoscharakterystycznyjestdla
kobiet.Pozatymwysokirejestrgłosuwiążesięzuległością,niepewnością,przy-