Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdziałpierwszy–Podstawoweproblemyteoriipoznania
poznawania-nsubiektywna”inobiektywna”-mogąstaćsię
punktemwyjściadobadań.Odsamegopoczątkumożna
zwrócićuwagęnaprzedmiot,abynajpierwokreślićjego
istotę,pomijającwjaknajwiększymstopniupodmiotpoznania,
anastępniewykorzystaćgoponowniedodopełnieniapojęcia
poznania.Iodwrotnie,możnanajpierwprzyjrzećsiępoznają-
cemupodmiotowi,bypozrozumieniujegoistotywycią-
gnąćstądwnioskinatematprzedmiotupoznania,abydojśćdo
pełnegopojęciapoznania,któreobejmujezarównopodmiot,
jakiobiekt.Krótkomówiąc,możnazacząćalboodprzed-
miotupoznania,alboodpoznaniaprzedmiotu,anawettrzeba
napoczątkupreferowaćjednąlubdrugąstronę,ponieważżaden
opisniemożepowiedziećwszystkiegoodrazu,aletylkojedno
podrugim.
Któraztychdwóchdrógjestlepsza,azwłaszczajakdaleko
możnadojść,jeśliidziesiętylkojednąznich,tegoniemożna
rozstrzygnąćnapoczątkubadań.Jużnawstępiejestjasne,że
jeżelimapowstaćkompleksowysystem,toswojeprawa
musząuzyskaćoba-podmiotiobiekt,któredasięrozdzielić
tylkopojęciowo.Byćmożetodośćjasnenapoczątku,zwłasz-
czadlapoczątkującego,któryszukawprowadzeniado
teoriipoznania,jakiewtejksiążcechcemyzaprezentować:że
wspomnianadrugaścieżka,zaczynającasięodpodmiotu,jest
bardziejoczywista.Wydajesię,żeonazaczynasięodtego,
coznane,abyszukaćtego,conieznane.To,czymjestpod-
miotpoznający,przynajmniejwpewnymstopniu,musiumieć
określićkażdy,ktopoznajesiebie,bydotejwiedzynawiązać
wbadaniu.Wystarczytylkozastanowićsięnadsobąsamym
nadrodzesubiektywnej.
transcendentalna,tłum.TomaszKubalica,w:Neokantyzmbadeńskiimarburski.
Antologiatekstów,red.AndrzejJ.Noras,TomaszKubalica,Katowice2011,
s.73-119],starałemsiętoporazpierwszyszczegółowoprzedstawić.Podsta-
wowatreśćtychuwagznalazłasięwtrzecimwydaniutejksiążki,azwłaszcza
wrozdzialeczwartym.
