Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stanowiąrzadkość.Pierwszeukazałysięwlatachosiemdziesiątych(por.
Kopczyński1980,Gilewski1981,Adamowicz1986,Hejwowski1992).
Wlatachdziewięćdziesiątychipóźniejszychukazałysięmonografiepo-
święconeposzczególnymaspektomtłumaczeniaustnego,takimjakstres
wpracytłumaczakonferencyjnego(por.Klonowicz1992),strategietłu-
maczeniawprzekładziekonsekutywnym(por.Żmudzki1995)oraznormy
irolewprzekładzieśrodowiskowym(por.Tryuk2004).
Przekładustnyróżnisięodprzekładupisemnegoprzedewszystkim
sposobemodbieraniaizapamiętywaniatekstuwjęzykuwyjściowymoraz
formąprzekazywaniaprzekładuwjęzykudocelowym.Tekstwjęzyku
wyjściowymjestodbieranytylkojedenrazdrogąsłuchową(czasemjed-
nocześniedrogąwzrokową,gdymamydoczynieniaztłumaczeniem
avista),aoperacjeprzekładowedokonująsięnatychmiast,tj.symultanicz-
nie,bądźwystępująpowysłuchaniutekstulubjegofragmentu,czyli
konsekutywnie.Wtrakcietłumaczeniakonsekutywnegotłumaczmoże
sporządzaćnotatki,napodstawiektórychtworzyswójprzekład.Noto-
waniejestwtłumaczeniukonsekutywnymbardzoważnymelementem,
gdyżnietylkosłużywspomaganiupamięcitłumacza,aleipomagawwy-
borzejednostekznaczenia,któresąjednocześniejednostkamitłumacze-
nia.Wyrażenietekstuwjęzykudocelowymteżodbywasiętylkojeden
raz,częstobezmożliwościpoprawienialubdodaniaistotnychelemen-
tów.Typologięprzekładuustnegomożnaprzeprowadzićnapodstawie
pewnejliczbyparametrów,takichjaksposóbtłumaczenia(np.tłumacze-
niesymultaniczne,konsekutywne,avista),orazzewzględunakontekst
lubmiejsce,wktórymsięodbywa(np.tłumaczeniekonferencyjnelub
środowiskowe).
Tłumaczeniesymultanicznewymagaspecjalnejaparatury,kabin,mik-
rofonu,słuchawek,corazbardziejdoskonałychzpunktuwidzeniatech-
nicznego.Tłumaczenietoodbywasięczasemmetodąszeptaną,tj.
,,do
ucha,,jednegolubdwóchsłuchaczy(franc.,,chuchotage,,,pol.szeptanka),
np.wkontaktachdyplomatycznych,comożemyzauważyćwrelacjach
telewizyjnychzwizytwysokichprzedstawicielipolitycznych.
InnąklasyfikacjętypówprzekładuustnegoprzedstawiaPöchhacker
(2000c,2004:24).Wyróżniaontypyprzekładuustnegonapodstawie
takichparametrów,jak:
•KTOtłumaczy:człowiekczymaszyna;wtymdrugimwypadkumamy
doczynieniazautomatycznymtłumaczeniemwczasierzeczywistym
16
