Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Żebyniepoleczkretesem
trzebasięwyzwolić
z„historycznieobwarowanych
sposobówmyślenia”
JulianBarbour1
Wyobraźniajestważniejszaniżwiedza.
Wiedzajestograniczona–jesttym,co
wiemyirozumiemyteraz,awyobraźnia
otaczaświat–takżeto,cokiedykolwiek
poznamyizrozumiemy
AlbertEinstein2
Wstęp
C
n
jednakowoobdarowująceswoimciepłem”3.Tymisłowamiwlokalnejgazecie
iężkie,ołowianemyśliprzychodządziśdogłowy.Snująsięwpamięci
jakduch.Koszmarne,szalone,krwawewspomnienia…Siedemlat
temu…Pięknyczerwcowydzień…gorące,miłesłońce,wszystkich
nBiełostoczanin”rozpoczynasiępierwszawzmiankaopogromiebiałostockim.
Pojawiłasiędopierosiedemlatpoowejtragedii,w1913r.Tyleczasunieży-
dowskawspólnotalokalnapotrzebowała,bywpublicznymdyskursiewyrazić
emocjeiżalwzwiązkuztragicznymwskutkachaktemmasowejagresji.Ocena
tegowydarzeniazostałajużugruntowanawśródmiejscowych,aświadomość
dzieleniasięprzestrzeniąmiasta,słońcemjednakowoobdarowującymciepłem,
kontrastowałazinnąumieszczonąwtymtekściefrazą:ngrupkadzikichbar-
barzyńcówzkijamiibrzęktłuczonychokien”4.Pisanezperspektywyblisko
półwieczawspomnieniaRacheliKosicyuderzajązatooskarżycielskimtonem.
Autorkarelacjonuje:nStałamprzyoknieiwyglądałamprzeznie.Polscychu-
ligani[jid.dipojliszechuliganes]zżelaznymiprętamiwyłamywalidrzwiiokna
żydowskichsklepów,niczegosięnieobawiając.Oficerowiepowiedzieliim,że
mająpraworobićŻydom,cotylkoimsięspodoba”5.
NiespójneztymiprzekazamisąsłowahistorykaPawłaKorca,którywni-
kliwiebadałźródładotyczącepogromubiałostockiegoiwwydanejw1965r.
1Cyt.za:K.Jałochowski,JanusowyWszechświat,nPolityka”2016,nr28,s.67.
2J.Fedirko,Einsteiniana,nAlmaMater”2009,nr114,s.80.
3nBiełostoczanin”1913,nr22,s.1.
4Ibidem,s.2.
5R.A.Kosica,Zichrojnesfunabialistokerfroj,LosAngeles1964,s.105.
