Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZMOWA
1
widzeniamiasta?Wjakichobszarachtawspółpra-
cajestnajważniejsza?
MarlenaHappach:Uniwersytetjestprzedewszystkim
miejscem,zktóregopochodząkadry,zarównopracują-
cewmieście,wRatuszu,jakiwewszystkichjednost-
kachedukacyjnych,dydaktycznych,kultury,przedsię-
biorstwach.Tojestchybanajważniejszywpływ.Kogo
państwowykształcą,tenbędziewprzyszłościtomiasto
współtworzyćiztegomiastakorzystać.Natomiasttych
relacjiobustronnych,którenawettrudnojestwszyst-
kiewymienićpodczastejdebaty,jestnaprawdębardzo
dużo.Ukończyłamstudiakilkanaścielattemu,amimo
toniemaroku,niemanawetmiesiąca,kiedyniemam
kontaktuczytozUniwersytetem,czytozPolitechni-
ką,ponieważżycieintelektualnemiastatoczysięwokół
wyższychuczelni.Totutajzdobywasięwiedzę,totutaj
pojawiająsięnajświeższepomysły.Tutajsąci,którzy
niebojąsięeksperymentować,isąciodbiorcy,dla
którychchcesiętworzyć,bowiemy,żetosąludzie,
którzyniebojąsięnowości,ryzyka.
F.K.:Aznaczeniedlaarchitektury?
M.H.:Myślę,żewWarszawiepodręcznikowąilustra-
cjąwpływu,którymożemieć,wsensieprzestrzennym,
Uniwersytet,jestBibliotekaUniwersytecka.Mówisię
oefekcieBilbao,czyliwpływieawangardowegoMu-
zeumGuggenheima,zaprojektowanegoprzezFranka
Gehry’ego,nawizerunekmiasta,jegoekonomięiruch
turystyczny.Uważam,żewWarszawiemożemymówić
oefekcieBUW-u—okazałosię,żejedenbudynek,
zbardzocharakterystyczną,autorskąformą,odmienił
dzielnicę.Wydajemisię,żetamożliwośćkorzystania
jednocześniezprzestrzeniUniwersytetuprzezmiesz-
kańcówiprzezstudentów,taciągławspółpraca,relacja
tojestwłaśnieto,cojestdlanaswielkimwyzwaniem.
Możedobrzejesttworzyćtakiekampusy,któretrochę
przypominajązamknięteenklawy,gdziezkoleiistnie-
jemożliwośćwymianywielukontaktówmiędzystu-
dentamiikadrą.Jednakjajestemnaprawdęogromną
zwolenniczkątego,abyjaknajbardziejłączyćkampusy
uniwersyteckiezsamymmiastem.Stycznośćzmiesz-
kańcami,możliwośćprowadzeniarozmowy,robienia
zakupów,jedzeniawtymsamychmiejscach,korzy-
staniazbibliotek,zksięgarni,nakręcawspólneżycie,
takżewsensieusługowym,przestrzennym.Temiejsca
musząpowstawać.
M.S.:Kiedysięmówioplanowaniukampusów,pod-
noszonajestteżkwestia,wktórąstronęprzeciąg-
nąćsuwak.Czywstronękoncentracjiiizolacji,tak
żebyjaknajskuteczniejintegrowałasięspołecz-
nośćuczelni—takijestekstremalnymodelanglo-
saskichkampusówpozamiastem—czywstronę
rozproszeniaiwymieszaniawmieście—tojest
bardziejmodeldzisiejszegoUW?Innymczęsto
przytaczanymmodelemjeststymulacjapoprzez
rozwiązaniaurbanistyczneiarchitektonicznetzw.
watercoolerefect,czyli„spotkańprzywodopo-
ju”,zfrancuskanazywanego„efektemkawiarni”
(effectcafétéria).Oczekujesię,żenieformalne
spotkania(przykawie)naukowców,studentów,
ludzibiznesuiinnychprofesjonalistówzwiększa-
jąszansenapowstawanieinterdyscyplinarnych
projektówlubnowychodkryć.CoPaństwootym
sądzą?Jakimodelwdrażać?
L.M.:WParis-Saclay,gdziestworzyliśmywielenowych
ośrodkówszkolnictwawyższego,chodziłoopołącze-
nieróżnychfunkcji.Naszymcelemstałosiętworzenie
miejsc,wktórychspotykalibysięróżniużytkownicy
—takjaknp.wBiblioteceUniwersyteckiejwWar-
szawie,gdziespotykająsięnaukowcy,studenci,miesz-
kańcyWarszawyituryści.Chodziotworzenietakich
learningcenter,któresąotwarterównieżdlamieszkań-
ców.Nawetlaureacinajważniejszychnagród,takichjak
NagrodaNobla,mówią,żeczasemtopodczasniefor-
malnych,wręczprzypadkowychspotkańpowstająinte-
resująceprojektyiodbywająsięinspirującerozmowy.
AnnaGiza-Poleszczuk:Myślę,żewtejchwilimamy
dwawyraźnetrendy.Zjednejstronycorazbardziejewi-
dentnestajesię,żeniejesteśmywstaniezmierzyćsię
znajważniejszymiwyzwaniamiwspółczesnościprzyza-
chowaniuizolacjiróżnychnauk.Istotnejestzatemstwa-
rzaniewarunków,wktórychludziezróżnychdyscyplin,
polatachpostępującejspecjalizacji,ponowniezaczną
zesobąrozmawiaćisięmieszać.Zdrugiejstrony,cojest
dośćzaskakujące,alebardzowidocznewróżnychkra-
jach,popularnastajesiękoncepcjanaukiobywatelskiej,
włączaniazwykłychludzidoprowadzeniabadańieks-
perymentównaukowych,czasamibardzopoważnych.
Ważnejestnietylkomieszaniesięosóbwewnątrzuni-
wersytetu,lecztakżekomunikowaniesięispotykanie
ztymi,dlaktórychuniwersytetypracują,ponieważmają
oniswojązdroworozsądkowąperspektywę.
Uniwersytetmusisięzmieniać,ponieważmy,
wPolsce,jeszczeniemamyztymdoczynienia,alewia-
domojuż,żebędziedynamiczniewzrastałaproporcja
studentówdorosłych.Jesteśmyprzyzwyczajenidotego,
żedostajemywnaszeręcedziewiętnastolatka,onjest
dobrzezsocjalizowany,zostałwytrenowanywtym,żeby
przesiedzieć45minut,niegadająciniejedząckana-
pek,imygodalejkształcimy.Atutajnagleprzycho-
dziczłowiek,którymalattrzydzieściparę,mazasobą
doświadczeniezawodoweitp.Badaniapokazują,jak
ważnąrolęodgrywawtymarchitektura.Budynki,które
składająsięzmałychdziupli,pooddzielanychnieprze-
zroczystymidrzwiami,wktórychkażdysięzamyka,
zdecydowanieniesprzyjająinterakcjom,szczególnie
gdyniemawnichkantyny,restauracjiczykawiar-
ni.Gdysięprzejdziemyponaszychsalachdydaktycz-
nych,zauważymy,żesąonewciążurządzonezgodnie
zhierarchiczno-władcząrelacją.Napodwyższonejka-
tedrzesiedziważnywykładowca,awrzędach,pleca-
midosiebie—ci,którzymajągosłuchać.Iostatnia
rzecz,pracowniekomputeroweodchodząwprzeszłość,
natomiastkażdystudentmazesobąconajmniejdwa
mobilneurządzeniaelektroniczne,którychniemagdzie
podłączyć.Wzwiązkuztymnapodłodzemamypląta-
ninykabli,októrełatwosiępotknąć.
M.H.:Wrócęjeszczedotegopunktuwyjściowego
—takjakpowiedziałeś,jestteżkwestiaustawienia
suwakanapewnejlinii.Rzeczywiście,trzebaznaleźć
punktykluczowe,jednymznichjestfunkcjonalność.
29
