Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historyknarozstajudrógbadawczych.Interdyscyplinarnycharakterwspółczesnejoralhistory
17
caintuicyjniereagujenazachowaniehistorykaimodyfikujeswąwypowiedźnawet
wtrakcierozmowy(chodzinietylkookomunikacjęwerbalną,aletakżeotęniewer-
balną).Natakiejperspektywiepowinnonamzależećzwłaszczadlatego,żewtym
przypadkubadaczinarratorniesąrównymisubiektamikomunikacji:tobadaczpo-
dejmujetemat,dobierarozmówców,inicjujespotkanieorazpostanawiaojegoza-
kończeniu,iwkońcu–towłaśniebadaczdecyduje,wjakisposóbdanabiografia
zostanieprzeanalizowana,jakietreścibędęuważanezanajważniejsze,ajakiepo-
zostanączytelnikowinieznane22.Wzwiązkuztymcennemożesięokazaćzbadanie
wywiadujako„całości”,bezeliminowaniaosobybadacza.
Trzeciaperspektywa–wywiadujakopolilogu–jestwchwiliobecnejstrategią
najbardziejpopularną,gdyżpozwalanazbadanierzeczywistychiukrytychtreści
narracjiorazprocesuwzajemnegoprzenikaniasiępamięciindywidualnejipamięci
zbiorowej.Wceluzrealizowaniatejstrategiibadaczesięgająpometodęwywiadu
narracyjnego,zaproponowanąprzezniemieckiegosocjologaFritzaSchützego.Popu-
larnośćtejmetodywynikaztego,iżumożliwiaonałączenietradycjisymbolicznego
interakcjonizmu,fenomenologiiwspółczesnejietnometodologiizhermeneutyczno-
-lingwistycznymizasadamianalizynarracjioraz–próczprecyzyjnieopracowanej
technikigromadzeniadanych–zawieraspójnezałożeniateoretyczneichanalizy23.
Celemwywiadunarracyjnegojestuzyskanieodnarratorarelacjiożyciulubwybra-
nychjegofazach.Częśćanalitycznazakładaprzejściekilkuetapówprowadzącychdo
skonstruowaniateoriiugruntowanejwmateriałachautobiograficznych.Wtensposób
badaczpotrafiwychwycićnajistotniejszeelementyopisu,indywidualnesposobyar-
gumentacji,cechycharakterystycznedlajęzykowegoobrazuświatanarratoróworaz
własnejinterpretacjidoświadczeniaprzeszłościprzeznarratora24.
Wartoteżwtymmiejscupodkreślić,żetenostatnirodzajanalizy,pomimoiżjest
dlahistorykanajbardziejowocny,tojednakjestczasochłonnyitrudnydozrealizo-
waniawramachbadańindywidualnych.Jednakżezewzględunadwupoziomowy
charakteranalizy(polegabowiemnaanalizietekstuirzeczywistościpozatekstowej)
jestmożliwejejzmodyfikowanieidostosowaniedospecyfikiwłasnychbadań25.Naj-
częściejspotykanejestświadomeograniczaniejejdosposobupozyskiwaniaźródeł
narracyjnychbądźwyłącznezastosowanieanalitycznejczęścimetodydoopracowa-
niamateriałów(auto)biograficznychpozyskanychnierazprzyużyciuinnychtechnik
badawczych.
22S.Kvale,dz.cyt.,s.185.
23M.Marciniak,Metodabiograficzna.Międzyawangardąasecesją,[w:]Socjologiaispołeczeństwo
polskie,K.Kaźmierska(red.),Łódź1998,s.37.
24
Por.F.Schütze,Presjaiwina:doświadczeniamłodegożołnierzaniemieckiegowczasiedru-
giejwojnyświatowejiichimplikacjebiograficzne,[w:]Metodabiograficznawsocjologii,J.Włodarek,
M.Ziółkowski(red.),Warszawa1990;tenże,Trajektoriecierpieniajakoprzedmiotbadańsocjologii
interpretacji,„StudiaSocjologiczne”1(1997),s.11–57;G.Riemann,F.Schütze,Trajektoriajakopod-
stawowakoncepcjateoretycznawanalizachcierpieniaibezładnychprocesówspołecznych,„Kultura
iSpołeczeństwo”2(1992),s.89–109.
25K.Kaźmierska,Wywiadnarracyjny–technikaipojęciaanalityczne,[w:]Biografiaatożsamość
narodowa,M.Czyżewski,A.Piotrowski,A.Rokuszewska-Pawełek(red.),Łódź1996,s.35.
