Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historyknarozstajudrógbadawczych.Interdyscyplinarnycharakterwspółczesnejoralhistory
19
znarratorkąTaniąŁ.przezinterdyscyplinarnągrupęuczonych,składającąsięzso-
cjologa,psychologa,„konfliktologa”(conflictresolutionstudies)ihistoryka.Żaden
zbadaczynieuczestniczyłwrozmowieznarratorką,leczmiałdoczynieniazna-
graniemiszczegółowoopracowanątranskrypcją.Tymsamym,używającnarzędzi
badawczychprzypisywanychposzczególnymdyscyplinom,dokonanomodelowej
analizywspomnień.
Prezentującperspektywęsocjologiczną,JelenaMieszczerkinazastosowałasek-
wencyjnąanalizęwywiadunarracyjnego,bywtensposóbodkryć,żeopowieśćoży-
ciunarratorkijestpodyktowanachęciązrozumieniazjednejstronywłasnychkolei
losujakocórkiiżonywojskowego(awięczajmującejszczególnąpozycjęwspo-
łeczeństwiesowieckimipostsowieckim),azdrugiej–jaktapozycjawpłynęłana
jejlosy(częstezmianymiejscasłużbyprzezmężazmusiłyjądozrezygnowania
zwłasnejkarieryzawodowejpomimoambicjiiwykształcenia).JelenieMieszczerki-
nejudałosięwychwycićnapoziomielingwistycznym,jakciężkiedoudźwignięcia
okazałosiędlanarratorkiżyciezgodneztradycyjnymmodelemrodziny,którego
wzorzecwyniosłazdomu30.
PsychologWeronikaNurkowa,stosującholistycznepodejściedoanalizynarra-
cji,zauważyła,iżTaniaŁ.świadomierozróżniawłasnewspomnieniaiwspomnienia
przejęteodrodzicówibliskich(zwłaszczajeślichodziookresdzieciństwa).Analiza
właśnietych„implantowanychwspomnień”pozwoliłabadaczceocenić,wjakispo-
sóbzostałukształtowanysystemwartościnarratorki(np.przegranymecznauczył
nigdysięniepoddawać).Cowięcej,psychologzwracauwagęnametodęautoprezen-
tacji:narracjajestzwięzłaiprzemyślana,opisywanewydarzeniasąkomentowanena
bieżącoprzeznarratorkę,przyczymżadenzopisywanychelementówniepochłania
jejszczególnejuwagi.Narratorkaponadtounikaodpowiedzinapytaniaegzysten-
cjalne,wolipozostawaćwświeciewspomnieńdniacodziennego31.
Dla„konfliktologa”JelenyAstafjewej,oceniającejnarracjęTanizperspektywy
podejmowanychdecyzjiisposobówradzeniasobiezproblemami,ideałojca-woj-
skowegorównieżodegrałznaczącąrolęwżyciunarratorki.Zopisywanejprzeznią
sytuacjikonfliktuznauczycielkązewzględunaniesprawiedliwąocenęwynika,że
dlaTaniojciecjestnajwiększymautorytetem,jestsilnyiopiekuńczy,dlategotylko
onpotrafijąochronićprzedniegodziwościątegoświata.Taniawięczuchwalegrozi
nauczycielcekarązestronyojcaiopuszczaklasę.Okazujesięjednak,żeojciecpo-
tępiajejzachowanie,narratorkajestzmuszonawrócićdoszkołyiprzeprosićwycho-
wawczynię.Zkażdymnastępnymkonfliktemwswoimżyciunarratorkaradzisobie
znacznielepiej,przyjmującotwartąpostawęwobecżycia32.
ZkoleihistorykOlgaKoszelewa,stosującmetodęanalizytreści,postrzega
opowieśćTaniwkategoriachspołeczno-historycznych.To,codlasocjologabyło
związanezprzestrzeniądomurodzinnego,dlahistorykastajesięprzykłademprob-
lemupokoleniapowojennego(wybórpartnerażyciowegoniejesttupodyktowany
wzorcemojca,leczprestiżemspołecznymwynikającymzpoślubieniaoficeraAr-
30Tamże,s.47–58.
31Tamże,s.58–69.
32Tamże,s.79–85.
